İRAN - Reza Abbasi (E), insan hakları savunucusu

KAMUSAL BELGE - AI İndeksi: MDE 13/128/2006

28 Kasım 2006

UA 246/06 (MDE 13/101/2006, 12 Eylül 2006) –Güvenlik Endişesi/ Adil olmayan Yargılama/ Olası Düşünce Mahkumu Raporuyla ilgili Ek Bilgi

İRAN - Reza Abbasi (E), insan hakları savunucusu

İnsan hakları savunucusu Reza Abbasi, Ekim ayında "İran İslam Cumhuriyetinin başkanına hakaret etmek" suçlamasıyla altı ay ve "sistem aleyhine propaganda yapmak" suçlamasıyla altı ay olmak üzere bir yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Gözaltına alındığı Haziran ayından beri Zenjan Hapishanesinde tutulan Abbasi, en az iki ay boyunca tecrit gözaltısında tutulmuştur. Raporlara göre İstihbarat Bakanlığının Zenjan'daki yetkilileri, Abbasi ailesini kasten rahatsız etmekte, yaşlı ebeveynlerini sürekli olarak sorgulanmaya çağırmakta ve onlara Abbasi'nin durumundan kimseye bahsetmemelerini söylemektedirler.

Uluslararası Af Örgütü, Reza Abbasi'nin İran'daki Azerbaycan Türk topluluğu adına yürüttüğü barışçıl aktivitelerden dolayı hapsedilen bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) olduğuna inanmakatdır.

Reza Abbasi, insan hakları ile demokrasinin yaygınlaştırılması konusunda çalışmaları olan ASMEK'in (Azerbaycan Siyasi Mahpuslarını Müdafaa Komitesi) kurucu üyesi ve İran Mezunlar Birliği'nin (Advar-e Takim-e Vahdat) üyesidir. Abbasi, 17 Aralık 2005'te Zenjan Üniversitesinde, devlet yetkililerini eleştiren bir konuşma yapmıştır. 2002 yılında kurulan ASMEK, yetkililer tarafından sürekli baskı görerek Abbasi dahil dört kurucu üyesi 2004 yılının Nisan ayında gözaltına alınmışlardır.

Reza Abbasi, İstihbarat Bakanlığının, sorgulanması için Bakanlık binasına gelmesinin söylendiği telefon çağrısına yanıt vermeyince 27 Haziran 2006'da gözaltına alınmıştır. 12 Mayıs'ta devlet gazetesi "İran"da, Azerbaycan Türklerini rencide eden ve kitlesel protesto gösterilerinin başlamasına neden olan bir karikatür yayınlanmıştır; Abbasi'nin gözaltına alınmasının bu protestolarla ilgili olabileceği sanılmaktadır. Gözaltına alınması ayrıca 30 Haziran'da Azerbaycan Türklerinin, 9. yüzyılda yaşayan ve tarihi kahraman olarak kabul edilen Babek Hürremdin'in doğum yıldönümünü kutladıkları Babek Kalesi Toplantıları sırasında gerçekleşmiştir. Bu toplantıların sıkça İran yetkilileri tarafından bastırılmaya çalışıldığı ve bu yıl, güvenlik memurlarının katılımları engellemek amacıyla toplantılar öncesi bir çok kişiyi gözaltına aldığı bilinmektedir.

Reza Abbasi'nin iki kez yargı önüne çıkarıldığı bilinmektedir: 5 Eylül'de Abbasi Zenjan İnkılap Mahkemesi'nin 1. Şubesinde, ailesi ve avukatının olmadığı kapalı celsede yargılanmıştır. İkinci celse 11 Eylül'de avukatının katılımıyla gerçekleşmiştir. Avukatının verdiği bilgilere göre Abbasi ASMEK'de ve çeşitli öğrenci kuruluşlarındaki faaliyetleriyle ilgili sorgulanmıştır.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Fransızca, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Reza Abbasi'nin bir insan hakları savunucusu olarak uluslararası anlaşmalarca tanınmış ifade ve örgütlenme özgürlüğü çerçevesindeki barışçıl çalışmalarından dolayı "İran İslam Cumhuriyetinin başkanına hakaret etmek" suçlamasıyla altı ay ve "sistem aleyhine propaganda yapmak" suçlamasıyla altı ay olmak üzere bir yıl hapis cezası alması nedeniyle endişe duyduğunuzu belirtin;

- Abbasi'nin bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) olduğuna inandığınızı belirterek yetkililerden onu hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakmalarını isteyin;

- Abbasi'nin Zenjan İnkılap Mahkemesinde kapalı olarak görülen davasının uluslararası adil yargılama standartlarına uymaması nedeniyle endişe duyduğunuzu bildirin;

- Yetkililere, onun ailesine, avukatına, ve talep ederse sağlık yardımına ulaşmasını sağlamaları çağrısında bulunun;

- Yetkililer tarafından korkutulup tedirgin edildikleri bildirilen ailesinin güvenliğinden endişe duyduğunuzu belirtin.

Devamını oku...

İRAN - Asghar Akbarzadeh (Esger Ekberzade) (E), 21 yaşında, öğrenci

KAMUSAL BELGE
AI Indeksi: MDE 13/124/2006

UA 309/06 Tecrit Gözaltısı/ İşkence Tehlikesi

17 Kasım 2006

İRAN - Asghar Akbarzadeh (Esger Ekberzade) (E), 21 yaşında, öğrenci

İran Azerbaycanlısı Esger Ekberzade'nin bilinmeyen bir yerde hücre hapsinde tutulduğu ve işkence tehlikesiyle karşı karşıya olduğu düşünülmektedir.

Esger Ekberzade Erdebil şehrinin Peyam-i Nur üniversitesinde kimya bölümü öğrencisidir. 31 Ekimde, sivil giyimli İstihbarat Bakanlığı (Ettelaat) memurları tarafından üniversite yerleşkesinde gözaltına alınmıştır. O günden beri ailesi durumundan hiçbir haber alamamışlardır. Annesinin Erdebil Mahkemesine ve İstihbarat Bakanlığı ofisine başvurarak Esgerzade'nin durumunu sormuş, ancak yetkililer bilgi vermekten kaçınmış ve onun gözaltında tutulduğunu bile kabul etmemişlerdir.

Esger Ekberzade daha önce 25 Mayıs 2006 tarihinde, Erdebil'de yapılan bir protesto gösterisinden iki gün önce gözaltına alınmış ve 12 gün sonra serbest bırakılmıştı.

Erdebil'deki protesto gösterisinin yapıldığı gün, İstihbarat Bakanlığı memurları Ekberzade ailesinin evini aramış ve telefon bağlantılarını kesmişlerdir. Gözaltına alınmasından önce İstihbarat Bakanlığı memurları iki kez ailenin evine gelmiş, ancak Ekberzade o sırada evde olmadığı için geri dönmüşlerdi.

GENEL BİLGİLENDİRME: 2006 yılının Mayıs ayında İran'ın Azerbaycan Türk nüfusunun çoğunlukta olduğu kuzey-batı şehirlerinde, 12 Mayıs günü devlet gazetesi "İran"da yayınlanan ve Azerbaycanlıların çoğunun hakaretamiz olarak kabul ettikleri karikatürler protesto edildi. Bu gösterilerde yüzlerce katılımcı gözaltına alındı. (bkz. UA 151/06, MDE 13/055/2006, 26 Mayıs 2006 ve UA 163/06, MDE 13/063/2006, 8 Haziran 2006). Gözaltına alınanların bir kısmının işkence gördükleri ve tedaviye ihtiyaç duydukları bildirildi. Adı geçen gazete 23 Mayıs günü geçici olarak kapatıldı ve editörü ile karikatürlerin çizeri gözaltına alındı. İran'daki Azerbaycanlı kaynakların belirttiğine göre güvenlik güçlerinin müdaheleleri sonucu onlarca protestocu öldürüldü ve yüzlercesi yaralandı. Güvenlik güçleri gösterilerde ölenlerin olduğunu reddettiler, ancak 29 Mayıs günü bir polis memuru Sulduz (Negede) şehrindeki protestolarda 4 kişinin öldüğünü ve 43 kişinin yaralandığını açıkladı.

İran güvenlik güçleri, çoğunlukla insanları günler ya da haftalar boyunca gözaltına alıp kimi zaman bilinmeyen yerlerde tutmakta ve aileleriyle görüşmelerine izin vermemektedirler. Örneğin, bir haftadır "ortadan kaybolduğu" belirtilen aktivist öğrenci Abed Tavanche 5 Haziran'da Tahran'ın Evin Hapishanesinden ailesini arayarak 26 Mayıs'tan beri gözaltında tutulduğunu açıklamıştı. (bkz. UA 165/06, MDE 13/065/2006, 9 Haziran 2006).

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Fransızca, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Esger Ekberzade'nin 31 Ekim'de sivil giyimli İstihbarat Bakanlığı (Ettelaat) memurları tarafından gözaltına alındığından beri nerde tutulduğunun bilinmemesinden endişe duyduğunuzu;

- Yetkililerden onun nerde ve ne için tutulup neyle suçlandığını açıklamalarını talep edin;

- Yetkililerden, Ekberzade'nin işkenceye maruz kalmadığının garanti edilmesini ve ailesiyle düzenli iletişim kurarak avukat tutma izni verilmesini, ayrıca gereken sağlık yardımının sağlanmasını isteyin.

-Yetkililerden onu en kısa zamanda adaletli bir şekilde yargı önüne çıkarmalarını, ancak adli bir suçla yargılanmıyorsa hiç bir ön şart olmadan bir an önce serbest bırakılmasını talep edin.

Devamını oku...

Abbas Lisani (Leysanlı) (E), 38 yaşında, aktivist, ve ailesi

KAMUSAL BELGE - AI İndeksi: MDE 13/125/2006
08 Kasım 2006

UA 163/06 (MDE 13/063/2006, 8 Haziran 2006) ve (MDE 13/105/2006, 19 Eylül 2006) - Tecrit Gözaltısı/ İşkence Tehlikesi/ Sağlık Endişesi/ Vicdan Mahpusu (Düşünce Suçlusu) Raporlarıyla ilgili Ek Bilgi, Yeni Endişe: Kırbaçlanma Cezası

İRAN - Abbas Lisani (Leysanlı) (E), 38 yaşında, aktivist, ve ailesi

İran'da Azerbaycanlı topluluğun hakları için faaliyet eden tanınmış aktivist Abbas Lisani, 26 Eylül 2006'da teminat karşılığında serbest bırakılmıştır. O, 31 Ekim 2006 günü, İran Anayasasının ihlali olarak izin belgesi olmayan güvenlik memurları tarafından tekrar gözaltına alınmıştır. Gözaltına alınmasının, İran'daki Azerbaycanlıların toplantı ve gösterilerine katılımıyla ilgili yüzleştiği hapis cezalarından biriyle ilgili olduğuna inanılmaktadır. Şu anda İran'ın kuzeybatısındaki Tebriz Hapishanesinin 7. bölümünde tutulduğu sanılmaktadır. Uluslararası Af Örgütü onun, ifade ve örgütlenme özgürlüğünü kullandığı barışçıl aktiviteler nedeniyle tutuklanan bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) olduğuna inanmaktadır.

Abbas Lisani'nin bir önceki gözaltı döneminde koğuştaki diğer tutuklular tarafından rahatsız edilip tehdit edildiği sanılmaktadır. Ayrıca daha önceki gözaltı sürecinde gördüğü işkencenin neden olduğu kaburga ağrıları, böbrek ve mide problemleri yaşamaktadır. Yeterli sağlık yardımının verilip verilmediği bilinmemektedir. Tutuklandığından beri avukatına erişimi olmadığı ve eşinin onu sadece tek bir kez ziyaret edebildiği bildirilmiştir. Eşi, Lisani'yi savunduğu için tutuklanmakla tehdit edilmiştir.

27 Eylül'de, Abbas Lisani serbest kaldıktan bir gün sonra, Erdebil Genel Mahkemesinin 105. Şubesi, aktivisti Erdebil'de 27 Mayıs 2006 günü yapılan bir gösteriye katılımı nedeniyle 50 kırbaç ve 10 ay hapis ve kamu eşyalarını tahrip ile halkı bu gösterilere davet etmek suçlamasıyla altı ay hapis cezalarına çarptırmıştır. Abbas Lisani bu karara itiraz olarak 26 Aralık 2006'da yazılı temyiz başvurusu yapmıştır.

Savunmasında gösterinin kanunsuz olmadığını belirten aktivist, halkı kamu mallarını tahrip etmeye davet etmediğini, tam tersine sükunete çağırdığını belirtmiştir. O, yetkililerin bunu gösteren video görüntüleri gözardı ettiğini ifade etmiştir. Lisani, temyiz başvurusunu yaptıktan beş gün sonra tekrar gözaltına alınmıştır. Ailesine daha sonra ulaşan Erdebil Temyiz Mahkemesinin 1. Şubesinin kararının kopyasında, 10 aylık hapis cezasının bir yıla çevrildiği ve toplam hapis süresinin 18 aya ulaştığı yazılmıştır. Kararda 50 kırbaç cezası onaylanmış ve cezanın, İran'ın merkezindeki Yazd eyaletinin Tabas şehrinde üç yıl sürgünü içermesi gerektiği belirtilmiştir.

Uluslararası Af Örgütü, Erdebil Temyiz Mahkemesinin Abbas Lisani'nin davasını gerçekten tarafsız olarak incelememesinden endişe etmektedir. Lisani'nin avukatı, İranlı İşçi Haber Ajansına şu açıklamayı yapmıştır: "İran İslam Cumhuriyeti tarihinde bu kararın eşi benzeri görülmemiştir, en azından benim böyle birşeyden haberim yok. Nasıl olur da temyiz mahkemesi, müvekkilimin dosyasıyla ilgili alt mahkemenin vermediği cezaları ekleyebilir? Bu kararın keyfi olduğuna inanıyorum ve konuyu Yüksek Mahkemeye taşıyacağım." Uluslararası Af Örgütü, Abbas Lisani'nin davasının temyiz sürecinin aydınlatılmasını istemekte ve Mahkeme Kararlarına Karşı Temyiz Yasasının 4. (2) maddesinde, adli davalarda savcının müdahelesinin olduğu durumlar dışında temyiz mahkemesinin bir önceki mahkemenin verdiği cezaları arttıramayacağının belirtildiğini hatırlatmaktadır.

Abbas Lisani, 2006 yılının Ağustos ayında Keleyber İnkılap Mahkemesi tarafından "devlet aleyhine propaganda yaymak" suçlamasıyla yeniden yargılanarak bir yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Bu karar şu anda temyiz aşamasındadır. Mahkeme kararında suçlamaların kaynağı aktivistin 2005'teki Babek Kalesi toplantısına katılması ve diğerlerini de katılıma çağırması, bu toplantıda Azerbaycan Türkçesinde şiirler okuması, "Türkçe" bir takvim yayınlayıp çoğaltması, internet aracılığıyla yurtdışına mesajlar göndermesi, yurtdışındaki destekçilerini araması ve Azerbaycan Türk milliyetçiliği ile bağımsızlığını desteklemeyi planlaması olarak belirtilmiştir. Abbas Lisani'nin güneybatıdaki Khuzastan eyaletinin Mescid-i Süleyman bölgesinde sürgünde bir yıl hapis cezası çekmesi kararı, Erdebil İnkılap Mahkemesi'nin yargılama yetkisi olmadığı belirtilerek feshedilmiş ve dava Keleyber'de yeniden görülmüştür.

Abbas Lisani, 17 Ağustos 2005'te Keleyber İnkılap Mahkemesinin 1. Şubesi tarafından katıldığı bir anma töreniyle ilgili olarak "sistem aleyhine propaganda yapmak" suçlamasıyla bir yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Bu karar da şu anda temyiz aşamasındadır. Lisani, ayrıca 2005 yılının Ağustos ayında Bağer Han'ın mezarı başındaki Meşrutiyet Devrimini anma merasimine katılmakla suçlanmaktadır, bu davanın sonuçlanıp sonuçlanmadığı bilinmemektedir.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen İngilizce, Farsça, Arapça, Fransızca ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Abbas Lisani'nin, 27 Mayıs 2006'da Erdebil'deki gösteriye barışçıl katılımı nedeniyle 18 ay hapis cezası çekmek üzere yeniden tutuklanmasından endişe duyduğunuzu belirterek Abbas Lisani'nin kişisel olarak şiddete karşı olup, gösteride herhangi bir katılımcı tarafından kullanılan şiddeti savunmadığını ifade edin;

- Uluslararası Af Örgütü'nün Abbas Lisani'yi bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) olarak görüp hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakılması gerektiğine inandığını belirtin;

- Yetkililerden, Abbas Lisani'nin davasının Erdebil Temyiz Mahkemesinde görülen temyiz sürecinin aydınlatılmasını isteyerek Mahkeme Kararlarına Karşı Temyiz Yasasının 4. (2) maddesinde, adli davalarda savcının müdahelesinin olduğu durumlar dışında temyiz mahkemesinin bir önceki mahkemenin verdiği cezaları arttıramayacağının belirtildiğini hatırlatın;

- Abbas Lisani'nin davasının hukuki olarak gerçekten gözden geçirilmediği ihtimali nedeniyle endişe duyduğunuzu belirtin;

- İşkence sayılan kırbaçlanma cezasının bir an önce geri alınmasını talep edin;

- Yetkilileri bir an önce Lisani'nin avukatına, ailesine ve talep edeceği sağlık yardımına düzenli ve koşulsuz erişimini sağlamaya çağırın;

- Abbas Lisani'nin güvenliğinden endişe ettiğinizi belirterek İran yetkililerine, onu tutukluların saldırısından korumayı önermeleri çağrısında bulunun;

- Yetkililer tarafından rahatsız, tedirgin ve tutuklanmakla tehdit edildikleri bildirilen ailesinin güvenliğinden endişe duyduğunuzu belirterek, onlar için gereken her tedbirin alınmasını talep edin.

Devamını oku...