İRAN - Azerbaycanlıların kültürel hakları için çalışan öğrenci aktivistler

KAMUSAL BELGE - AI Indeks: MDE 13/142/2008
23 Eylül 2008

UA 271/08 Sağlık Endişesi/ İşkence ve Kötü Muamele Korkusu/ Olası Düşünce Mahkumları

İRAN - Azerbaycanlıların kültürel hakları için çalışan öğrenci aktivistler:
Maqsoud Ahdi (E) ]
Mansour Aminian (E) ]
Dariush Hatemi (E), 29 ]
Aydin Khajei (E), 23 ]
Amir Mardani (E) ]
Majid Makuyi (E) ]
Sejjad Radmehr (E) ]
Feraz Zahtab (E), 23 ]

Yukarıda adları belirtilen öğrenci aktivistler, 2008 yılının Temmuz ayında başlayan bir gözaltı dalgasında tutuklanmışlardır. Merkezi Vancouver şehrinde olan İran'da Azerbaycanlı Siyasi Mahpusları Savunma Birliği'nin (ADAPP) verdiği bilgilere göre aileleri onlarla, düzensiz birkaç telefon bağlantısı dışında iletişim kuramamıştır. Aktivistlerden hiçbirinin avukata erişimi yoktur. Uluslararası Af Örgütü, bu aktivistlerin sadece fikir ve inançlarını ifade etmelerinden dolayı gözaltına alınan "vicdan mahpusları" olmalarından endişe etmektedir.

Öğrenci aktivistler, İran'daki Azerbaycanlılar için daha geniş kültürel haklar talep etmiştirler. Bu haklar, anayasada tanınan Azerbaycan Türkçesinde eğitimi ve Azerbaycan'ın kültürel ve tarihi günlerini kutlamayı da içermektedir.

Tebriz Üniversitesinde Makine Mühendisliği bölümü öğrencisi olan Sejjad Radmehr, aynı üniversitede İslami Öğrenci Birliğinin üyeleri ve Hukuk bölümü öğrencisi olan Feraz Zehtab ve Aydın Khajei'yle birlikte 17 Temmuz 2008 günü üniversitenin girişinde gözaltına alınmıştır. Öğrencilerin nereye götürüldüğüne dair bir bilgi yoktur, ancak üçünün de aileleriyle birkaç kısa telefon görüşmesi yapmalarına izin verilmiştir. Gözaltına alınmalarından sonra güvenlik görevlileri evlerini aramış ve bazı kişisel eşyalara el koymuştur.

Gözaltına alınmadan önce Sejjad Radmehr, Tebriz Üniversitesinde yönetimin bazı diğer öğrencileri okuldan uzaklaştırmasına tepki olarak 11 Mayıs'ta başlatılan bir açlık grevine katılmıştı. Bu nedenle okuldan uzaklaştırılmış ve bir ay süreyle öğrenci hakları ellerinden alınmıştır. Feraz Zehtab ve Aydın Khajei de öğrencilerin uzaklaştırılmasına karşı protesto gösterilerinde yer almışlardır. Öğrencilerin üçü de 2006 yılının Mayıs ayında bir gösteriye katılmaları nedeniyle bir dönem boyunca okuldan uzaklaştırılmışlardı.

Sejjad Radmehr, Feraz Zehtab ve ve Aydın Khajei'nin yakın arkadaşı olan Dariush Hatemi de 17 Temmuz günü gözaltına alınmıştır. O bu sırada orduda askerlik görevini yerine getiriyordu. 13 Ağustos'ta öğrenci aktivist Amir Mardani Tebriz Üniversitesi'nde gözaltına alınmıştır. Aktivistin ailesiyle iki telefon görüşmesi yapmasına izin verilmiştir ancak onlarla yüzyüze görüşmesi ve avukat tutması engellenmiştir. "Güvenlik güçleriyle işbirliği yapmaktan kaçındığı" belirtilen aktivistin şiddete ve kötü muameleye maruz kaldığından özellikle endişe edilmektedir.

Makine Mühendisliği bölümü öğrencisi olan Mansour Aminian ve Coğrafya bölümü öğrencisi Maqsoud Ahdi, Tebriz Üniversitesi'nin İslami Öğrenci Birliğine üyedirler. 20 Ağustos günü Mansour Aminian, çağrıldığı İstihbarat Bakanlığı ofisinde, Maqsoud Ahdi ise kendi evinde gözaltına alınmışlardır. Her ikisinin de evleri aranmıştır. Öğrencilerin aileleriyle iki telefon bağlantısı kurmalarına izin verilmiş ve hakim karşısına çıkarılmışlardır. Hakim, İran anayasasını ihlal ederek öğrencilerin gözaltı süresini iki ay uzatmıştır.

İsfahan Malik Eşter Üniversitesi Gemi Mühendisliği bölümü son sınıf öğrencisi olan Majid Makuyi, 31 Ağustos günü babasının Doğu Azerbaycan eyaletinin Hoy şehrindeki evinde gözaltına alınmıştır. Makuyi'nin kişisel eşyaları incelenmiş ve el koyulmuştur. ADAPP'ın kaynaklarına göre öğrencinin Urmiye şehrindeki İstihbarat Bakanlığı gözaltı merkezine götürülmüş olma ihtimali vardır. Makuyi'nin son iki ayda Urmiye ve Hoy şehirlerinin İstihbarat Bakanlığı çalışanları tarafından düzenli olarak sorgulanmaya çağrıldığı bildirilmiştir. Şu anda Tebriz'e götürülmüştür.

Seccad Radmehr'in Urmiye Üniversitesi öğrencisi olan kardeşi Elahe Radmehr, güvenlik güçleri tarafından tehdit edilmiştir. Kimliği belirtilmeyen üniversite görevlileri ona, kardeşinin gözaltına alınmasına dair bilgi verirse
üniversiteden uzaklaştırılacağını söylemişlerdir. Diğer öğrenci aktivistlerin aile bireyleri de İstihbarat Teşkilatı tarafından tehdit edilmiştirler. Sejjad Radmehr'in annesi, oğlunun durumu öğrenmek için 23 Ağustos'ta gittiği Tebriz Üniversitesinde tehdit edilmiştir. Feraz Zehtab'ın annesi Radio Farda'yla yaptığı röportajda şu açıklamayı yapmıştır: "Bize doğru cevabı vermiyorlar. Hapishane yetkililerinden sordum, bilgileri olmadığını söylediler. İstihbarat Teşkilatına da sordum ama bana hiç ceap vermediler. Oğlumun nerde tutulduğunu bilmiyorum ve sadece bir kez sesini duyabildim."

GENEL BİLGİLENDİRME: İran Azerbaycanlıları çoğunlukla Şii inançlıdırlar ve İran nüfusunun %25-30'luk bir oranını oluşturup İran’ın en büyük azınlığı olarak bilinmektedirler. Çoğunlukla İran'ın kuzeyinde yaşayan bu topluluk, topluma entegre olmuş olsa bile, son yıllarda Anayasada tanınmış olan Azerbaycan Türkçesinde eğitim ve Azerbaycan'ın kültürel ve tarihi bayramlarını kutlama gibi kültürel ve dil hakları istekleri bariz şekilde artmıştır.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Fransızca ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Yetkilileri, adları belirtilen sekiz aktivistin işkence ve kötü muameleye maruz kalmadıklarını garanti etmeye çağırın,

- Yetkilieri, gözaltındaki sekiz aktivistin aileleriyle düzenli olarak iletişim kurmalarını ve avukat tutmalarını sağlamaya çağırın, ayrıca gerekirse sağlık yardımı verilmesini isteyin,

- Eğer tutuklananlar sadece ifade özgürlüğü ve toplanma haklarını kullandıkları için tutuklanmışlar ise, düşünce suçlusu olduklarını ve en kısa zamanda şartsız ve kayıtsız serbest bırakılmaları gerektiğini belirtin.

Devamını oku...

9 Azerbaycanlı aktivist:İşkence ve kötü muamele / hücrede tutulma endişesi

Aşağıda adları geçen 9 Azerbaycanlı aktivistlere, 10 Eylül’de tutuklandıklarından beri kimse ile görüşmelerine izin verilmemektedir. Adı geçen kişiler Tahran Evin hapishanesinde, İran İstihbarat Bakanlığına ayrılmış olan 209 nolu koğuşta bulunan hücrelerde tutulmaktadırlar ve işkence ve kötü muameleye maruz kalma tehlikesi ile karşı karşıyadırlar.

PUBLIC AI Index: MDE 13/141/2008
22 Eylül 2008

UA 269/08 İşkence ve kötü muamile / hücrede tutulma endişesi

İRAN

Alireza (Elirza) Serrafi (m), aged 53, inşaat mühendisi, gazeteci ve kültürel haklar aktivisti

Akbar (Ekber) Azad (m), yazar

Hassan (Hesen) Rashidi (m), mühendis, yazar ve öğretmen

Sa’id (Seid) Mohammadi (Mehemmedi) Mughanli (m), şair ve gazeteci

Hassan (Hesen) Rahimi (Rehimi) Bayat (m), inşşat mühendisi, insan hakları aktivisti

Hossein Haydari (alias Huseyn Heyderi) (m), öğrenci

Abbas Na’imi (Neimi) (m), kültürel haklar aktivisti

Mehdi Na’imi (Neimi) (m), şair ve üniversite hocası

Sayyad Mohammadian (alias (Seyyad Mehemmedian) (m), aktivist

Yukarda adları geçen 9 Azerbaycanlı aktivistlere, 10 Eylül’de tutuklandıklarından beri kimse ile görüşmelerine izin verilmemektedir. Adı geçen kişiler Tahran Evin hapishanesinde, İran İstihbarat Bakanlığına ayrılmış olan 209 nolu koğuşta bulunan hücrelerde tutulmaktadırlar ve işkence ve kötü muameleye maruz kalma tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. Bu tutuklamaların 1 Mehr (23 Eylül), İran’da okulların açılış gününde gerçekleşen okul boykotu eylemini önlemek için yapıldığı düşünülmektedir. Uluslararası Af Örgütü tutuklanan insanların düşünce suçlusu oldukları kanaatinde ve bu kişilerin sadece ifade özgürlüğü ve toplanma haklarını barışçıl bir şekilde kullandıkları için tutuklandıklarını düşünmektedir.

10 Eylül akşam saatlerinde, İstihbarat Bakanlığının yetkilileri oldukları düşünülen sivil memurları, iftar için toplanan 18 İran Azerbaycanlısını gözaltına almışlar. İftar yemeği, kendisi de gözaltına alınmış olan Azerbaycanlı aktivist, Sayyad Mohammadian’ın evinde idi. Gözaltı sırasında herhangi bir yargı kararı gösterilmeden, kişiler tutuklanmıştır. Genelde yazar, gazeteci ve insan hakları savunucuları olan gözaltına alınan kişiler, İran Azerbaycanlılarının tanınmış aktivislerindendir.

Gözaltına alınan 18 kişi arasında kadınlar ve çocuklar da bulunmakta idi, ama daha sonra bu kişiler serbest bırakıldı. Serbest bırakılan kadınlar ve erkekler ifadeleri alındıktan sonra teminat karşılığı serbest bırakılmışlardır. Serbest bırakılan kadınlar arasında Düşünce tutuklusu Abbas Lisani’nin eşi Ruqeyye Elizade Lisani de vardı. (bakınız: UA 163/06, MDE 13/063/2006, 08 June 2006, and follow-ups). Çiftin üç çocuğu da kısa bir süre gözaltına alınmıştır.

İçerde (hücrede) bulunan 9 kişinin ailesi, tutuklanan kişilere karşı öne sürülecek suçlamalarla ilgili, henüz herhangi bir bilgi elde edememişlerdir. 15 Eylül tarihinde, Tahran mahkemesinden bir yetkili, tutuklular arasında olan Alireza Serrafi’inin eşi Vejihe Fukur Serrafi’ye gözaltına alınanların Tahran Evin hapishanesi 209 nolu koğuşta bulunan hücrede tutulduklarını ve soruşturmanın bir kaç hafta sürebileceğini söylemiştir.

Daha sonra Vejihe Fukur Serrafi, İran dışında Farsça yayın yapan Radio Farda’ya konuşarak, olay hakkında bilgi vermiştir. 18 eylül tarihinde, yetkililer zorla Serrafi’nin evine girmişler ve dizüstü bilgisayar, Alireza Sarrafi’ye ait olan elyazmalar, Azerbaycan Türkçe’sinde olan tüm kitaplar, CD’ler ve ailenin kimlik belgeleri ile pasaportlar da olmak üzere onların özel eşyalarını karıştırarak el koymuşlar. Bu sırada yetkililer, “Pantürkist’ler ve milliyetçilere karşı güç kullanabileceklerini ve her türlü engeli kaldırma, ve tutuklama hakkına sahip olduklarını” elle yazılmış bir belge ile göstermişler. Uluslararası Af Örgütü, bunun bir yetki belgesi olabileceğinden emin değildir.

Geçen yıllarda İran Azerbaycanlı aktivistler, öğretim yılının ilk gününü boykot etme çağrısında bulunmuşlardı. Bu çağrı İran Azerbaycanlı çocuklarının Azerbaycan Türkçe’sinde eğitim alabilme haklarını kullanmaları için her yıl yapılan bir eylemdir (bakınız: http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/108/2006/en/dom-MDE131082006en.html). 1 Mehr (13 Eylül) İran’da eğitim yılının ilk günüdür. Bu tutuklamalar da boykot eylemlerini önleme amacı ile yetkililer tarafından yapılmış olabilir.

Zemin Bilgi (background):

İran Azerbaycanlıları genelde şii’dir ve İran nüfusunun 25-30 oranını oluşturarak, İran’ın en büyük azınlığı olarak bilinmektedir ve çoğu İran’ın kuzeybatı ve kuzeyinde yaşamaktadırlar. Topluma iyi entegre olmuş olsalar da, son yıllarda, Anayasada tanınmış olan Azerbaycan Türkçe’sinde eğitim ve Azerbaycan’a has kültürel ve tarihi bayramları kutlama isteklerinin yanı sıra başka kültürel ve dil hakları istekleri de bariz şekilde artmıştır.

Önerilen Eylemler:

Lütfen bu çağrıyı en kısa zamanda Farsça, Arapça, Fransızca, ve kendi dilinize çevrin:

-İran yetkililerinden Azerbaycanlı aktivistleri, Alireza Serrafi, Akbar Azad, Hassan Rashidi, Sa’id Mohammadi Mughanli, Hassan Rahimi Bayat, Hossein Haydari, Abbas Na’imi, Mehdi Na’imi,ve Sayyad Mohammadian’ın işkence ve kötü muameleye maruz kalmadıklarına dair güvence verilmesini ısrarla talep edin.

-İran yetkililerinden tutuklanan 9 kişinin aileleri ile görüşmelerine, avukat tutma haklarını kullanmalarına ve gerektiğinde sağlık hizmetlerden yararlanmalarına izin verilmesini ısrarla talep edin.

-Yetkililere, 10 Eylül tarihinde tutuklanan herkesi, eğer belli bir suşla itham edilmemişlerse, serbest bırakmaları için çağrıda bulunun.

-Dikkat edilsin, eğer tutuklananlar sadece ifade özgürlüğü ve toplanma haklarını kullandıkları için tutuklanmışlar ise, düşünce suçlusudurlar ve en kısa zamanda şartsız ve kayıtsız serbest bırakılmalıdırlar.

Çağrı:

İstihbarat Bakanlığı’na:
Gholam Hossein Mohseni Ejeie
Ministry of Information
Second Negarestan Street
Pasdaran Avenue
Tehran, Islamic Republic of Iran
Email: iranprobe@iranprobe.com

Yargı Erki Başkanlığı’na:
Ayatollah Mahmoud Hashemi Shahroudi
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh / Office of the Head of the Judiciary
Pasteur St., Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhouri, Tehran 1316814737, Islamic Republic of Iran
Email: info@dadgostary-tehran.ir

Bir kopyası da:
İran İnsan Hakları Merkezi Başkanlığı’na:
Mohammad Javad Larijani
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh (Office of the Head of the Judiciary)
Pasteur St, Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhouri, Tehran 1316814737, Islamic Republic of Iran
Fax: +98 21 3390 4986 (please keep trying)
Email: int_aff@judiciary.ir

ve İran’ın ülkenizdeki temsilcisine gönderiniz.

Devamını oku...

İFTAR DAVETİNDE TUTUKLANAN GÜNEY AZERBAYCANLI FAALLERİN NERDE HAPSEDİLDİKLERİ BELLİ DEĞİL

10 Eylül 2008 Çarşamba günü Güney Azerbaycanlı tanınmış siyasi mahpus Abbas Lisani'nin ailesi şerefine verilen iftar davetinde Abbas Lisani'nin hayat arkadaşı Rukeyye Lisani ile 9,10 ve 13 yaşlarındaki çocukları Sevda,Atiila ve Oktay dahil olmak üzere yaklaşık 20 Azerbaycanlı tutuklandı. Hapsedilenler Güney Azerbaycan'ın yazar, gazeteci, öğrenci ve kültürel aktivistleridir.

Hapsedilenler arasında, bir yıla yakındır basımı devlet tarafından durdurulmuş folklor dergisi "Dilmac"ın baş yazarı ve imtiyaz sahibi, gazeteci yazar Ali Rıza Sarrafi, gazeteci Mühendis Hasan Raşidi, yazar Ekber Azad, "Yaşmak" dergisinin yazarı, şair Said Muğanlı, Hoy şehrinden Abbas Naimi, "Azerbaycan Gençler Evi"nin eski başkanı, şair Ekrem Neccari (Abbas Naimi'nin eşi), Erdebilli Azerbaycan Türkçesi öğretmeni Mehdi Naimi, öğrenci dergisi "Ulus"un baş yazarı Hüseyin Heydari, Ferhad Rızayi, Şehbaz İbrahimzade, Mehemmed Abbaspur, Rubab Azimi Gergari, Yusuf Huşyar ve iftar davetine ev sahipliği yapan Seyyad Mehemmediyan (Ovçu)'nun bulunduğu kesinleşti.

Tutuklananlardan Abbas Lisani'nin ailesi birkaç saat sonra serbest bırakılsalar da diğer tutukluların neyle suçlandıkları ve nerde hapsedildikleriyle ilgili hiçbir bilgi yok.

Kerec şehrinde yaşayan Azerbaycanlı insan hakları savunucu Mühendis Hasan Rahimi ise aynı gün tutuklandı. Hasan Rahimi son iki ayda tutuklanan Güney Azerbaycanlı öğrenciler hakkında raporlar hazırlayıp, Radyo "Ferda" ile VOA'nın Farsça TV kanalına roportajlar vermişti.

Hapsedilenler arasında "Varlık" dergisinin yazarları da görülmektedir. Ali Rıza Sarrafi, Hasan Raşidi ve Ekber Azad İran'da en uzun yayınlanan Türkçe gazete olan ve bütün Türk Dünyasında tanınan Varlık dergisi yayına başladığından beri bu derginin yazarları arasındadırlar. Mühendis Ali Rıza Sarrafi ayrıca İran hükümeti tarafından yayınına son verilen "Dilmac" dergisinin imtiyaz sahibi ve baş yazarıdır. Sarrafi aynı zamanda Türk dili ve folkloru eğitmeni, siyasi aktivist ve insan hakları savunucusu olarak da tanınmaktadır.

Mühendis Hasan Raşidi ve Ekber Azad, Varlık dergisinden başka "Keyhan-ı Havayi" gazetesi tarafından yayınlanan "Yol" dergisi, "Yarpaq", "Navid-i Azerbaycan" ve "Ümid-e Zencan" gibi gazetelerin de yazarlarıdırlar.

Onlar Güney Azerbaycanlı çocuklar için çeşitli programlar hazırlayan "Çiçekler" organizasyonunun da kurucularıdırlar. 55 yaşındaki Hasan Raşidi "Dilimizin Ses Grameri" ve "Türk Dili ve onun İran'daki mevkisi" (Farsça) kitaplarının da yazarıdır. Hasan Raşidi 2006 yılının Mayıs ayında "İran" gazetesinde Azerbaycanlılara hakaret eden makale ve karikatüre karşı yapılan protesto gösterilerinden sonra 3 aya yakın hapsedilip para cezası karşılığında serbest bırakılmıştı.

"Ferangiz ve Kırmızı Elbise" adlı çocuk kitabının yazası Ekber Azad ise 2004 yılının Haziran ayında Güney Azerbaycanlıların Babek kalesindeki yürüyüşüne katıldığı için gözaltına alınp 67 gün boyunca işkence edilerek Eher, Tebriz ve Tehran şehirlerinde Ettelaat memurları tarafından sorguya çekilmişti. O para cezası karşılığı serbest bırakıldıktan sonra Inkilap Mahkemesi tarafından bir yıl ve temyiz mahkemesi tarafından dört ay hapis cezasına çarptırıldı. 2006 yılının Aralık ayında cezasının geri kalanı için Eher şehrinin hapishanesine gönderildi.

10-11 Eylül'de tutuklananların arasında daha önce hapiste yatanlar sadece Hasan Raşidi ve Ekber Azad değil;

-"Yarpaq" gazetesinin eski yazarlarından olan ve şimdi "Yaşmak" dergisinde çalışan gazeteci şair Said Muğanlı da 2002 yılının Aralık ayında ve 2004 yılının Nisan'ında gözaltına alınarak İran Ettelaat memurları tarafından haftalarca sorguya çekilmişti. Said Muğanlı son aylarda Güney Azerbaycan şairleri arasında basın yoluyla yürütülen "Kızıl Alma" şiir festivalinin birincisi olmuştu.

-Tehran'da yaşayan Koşaçay'lı (Miyandab) milli aktivist Seyyad Mehemmediyan (Ovçu) 2003 yılının Aralık ayında İran Ettelaat memurları tarafından tutuklanıp yaklaşık 2 hafta İran güvenlik hapishanesinde tutulmuştu. 10 Eylül'de verilen iftar yemeğine Tehran'ın Nevvab sokağında ev sahipliği eden Mehemmediyan'ın evi güvenlik güçleri tarafından arandı ve onun bilgisayarı ile bazı kişisel eşyalarına el konuldu.

-Azerbaycan Türkçesi öğretmeni,şair ve kültürel-siyasi aktivist Erdebil'li Mehdi Naimi 2005 yılının Nisan ayında Ettelaat memurları tarafından tutuklanıp 12 gün hapisten sonra para cezası karşılığı serbest bırakılmıştı.

SON İKİ AYDA TUTUKLANAN GÜNEY AZERBAYCANLI ÖĞRENCİLER:

Çarşamba ve Cuma akşamı İran'ın Tehran ve Kerec şehirlerinde toplam 20 Azerbaycanlının hapsedilmesi ile son iki ayda İran'da hapsedilen Güney Azerbaycanlı yaar,gazeteci,insan hakları savunucu ve öğrencilerin sayısı 25 kişiyi aştı.

17 Haziran'dan beri en az 10 Güney Azerbaycanlı öğrenci hapsedildi. Hapsedilenlerden sadece Vedud Esedi ile Şahruh Hatemi serbest bırakıldılar ve diğer 8 öğrenciye aileleriyle görüşme imkanı ile avukat tutma hakkı tanınmıyor.

Mahpusların aileleri onların işkence görme ihtimallerinin yüksek olmasından dolayı kaygılandıklarını belirttiler. 17 Haziran'da Tebriz Üniversitesinde tutuklanan Seccad Radmehr, Feraz Zehtab, Aydın Hacei ve Daryuş (Elçin) Hatemi, 20 Ağustos'ta tutuklanan Mensur Eminiyan ve Meqsud Ahdi, 13 Ağustos'ta Tebriz'de tutuklanan Amir Merdani ve 31 Ağustos'ta Hoy şehrinde tutuklanan Mecid Makuyi'nin (Eldar Xoylu) aileleri İran'ın Mahkeme Yönetiminin başkanı Ayetullah Haşimi Şahrudi'ye açık mektup yazdılar. Aileler mahpuslara yakınlarıyla görüşme ve avukat temin etme hakkı verilmesini istediler.

DİĞER MAHPUSLAR

Siyasi mahpusların aileleri ve insan hakları savunucuları, İran güvenlik güçleri tarafından tehdit edildikleri için, İran zindanlarında bulunan Güney Azerbaycanlılar hakkında düzenli ve net bilgiler elde etmek her zaman mümkün olmuyor.

Bu nedenle Azerbaycan Siyasi Mahpuslarını Müdafaa Komitesi (ASMEK), yayınladığı bilgilerin doğru olduğunu, ancak tam olmadığını bildirir. Yukarda belirtilen isimler dışında şu anda hapiste olanların adları ASMEK'in kesinleştirdiği bilgilere göre şöyledir:

-Abbas Lisani: Güney Azerbaycan'ın tanınmış siyasi ve kültürel aktivisti Abbas Lisani, 2006 yılının Haziran ayından beri hapistedir. Tutuklandıktan sonra maruz kaldığı baskılardan dolayı defalarca uzun süreli açlık grevlerine girdi. 6 Mart 2008'de hayat arkadaşının ve üç çocuğunun yaşadığı Güney Azerbaycan'ın Erdebil şehrinden tahminen 2000 km uzakta olan İran'ın Yezd şehrindeki hapishanesine sürgün edildi. Eşi Rukeyye Lisani, aynı dönem 13,10 ve 9 yaşlarında olan çocuklarıyla birlikte Yezd şehrinin hapishanesine gittiklerini, ancak saatlerce görevlilere ısrar ettikten sonra sadece 10 dakika görüşebildiklerini ASMEK'e bildirdi. Onun anlattığına göre ancak küçük çocuğunun ağlaması nedeniyle görüşe izin verilmiş. Bu ağır şartlar sebebiyle 6 aya yakındık ki başka görüşme gerçekleşmedi. Rukeyye Lisani insan hakları kuruluşlarına verdiği bilgilerden dolayı İran'ın Ettelaat görevlileri tarafından bir süre tutuklandı ve telefonla tehdit edildi.

-Mehdi Nuri (Elman): Sulduz Özel Azad Üniversitesi öğrencisi. 2006 Mayıs ayı yürüyüşleri ile ilgili Sulduz'da (Neqade) tutuklanıp 80 gün işkence görerek sorgulandı. Daha sonra mahkeme tarafından iki yıl hapis cezası aldı ve 8 Mayıs 2007'de tutuklanarak tekrar hapishaneye gönderildi. Şu anda Tebriz Hapishanesinde tutuluyor.

-Ahmed Hüseynpur: 30 Ağustos'ta Tebriz'de tutuklandı ve nerde hapsedildiği belli değil.

-Hamid Rustemi (Arğış): 2008 Mayıs ayında Hoy şehrinin hapishanesine gönderildi, "Karlı Erk" ve "...ve senin hikayelerin" adlı hikaye kitaplarının yazarı, 21 Şubat 2007'de Dünya Ana Dili Günü eylemlerine katılmak istediği için mahkemeye çıkarıldı. Batı Azerbaycan eyaleti mahkemesi tarafından verilen ceza bir yıl hapis ve iki yıl Bicar şehrine sürgün edilmek oldu.Ayrıca 3 yıl boyunca bütün eserlerinin ve yazılarının yayınlanması yasaklandı.

-Hüccetül İslam Azimi Kadim: Din adamı. 2 Mayıs 2008'de dini başkent olan Kum şehrinin Lengrud hapishanesine gönderildi. Ana dilde eğitim hakkı için çalışmaları bulunan din adamı, daha önce Tebriz, Erdebil ve Kum şehirlerinde en az 4 kere hapsedildi.

-Arif Ulufi: 31 Mayıs 2008'de Urumiye şehrinin hapishanesine gönderildi. Nahcivan universitesinde öğrencidir.21 Şubat 2007'de Dünya Ana Dili Günü gösterilerine katıldığı yargılandı.

-İbrahim Caferzade: 21 Haziran'da Hoy hapishanesine gönderildi."Evrin" adlı sivil toplum kuruluşunun başkanı. Siyasi ve kültürel faaliyetleri nedeniyle 1999 yılından beri en az 7 kere hapsedildi, en son 21 Şubat 2007'de Dünya Ana Dili günü gösterilerine katılmak istediği için yargılandı. Batı Azerbaycan eyaleti mahkemesi tarafından verilen son ceza, bir yıl hapis ve iki yıl İran'ın güneyindeki Brazcan şehrine sürgün edilmek oldu. Bütün toplumsal-kültürel faaliyetlerine 3 yıl, milletvekilliği ve belediye seçimlerine adam olmasına ise bir dönem (4 yıl) yasak koyuldu.

-İbrahim Reşidi (Savalan): 5 Ağustos 2008'de Urumiye hapishanesine gönderilen şair ve yazardır. Azerbaycan öğrenci hareketinde önemli rolü bulounan İbrahid Reşidi, Urumiye Üniversitesinin mekanik mühendisliği fakültesinden mezun.O "Azer Torpaq" teşkilatının kurucusu, Urumiye Üniversitesinin "Ustad Şehriyar" derneğinin başkanı, "Ulduz", "Bulud", "Bakış" ve "Oyanış" dergilerinin yazarı oldu. Geçmişte de en az 5 kere Urumiye, Tehran, Eher ve Erdebil şehirlerinin hapishanelerinde tutuldu.

-Mehemmed Nesiri: 2008 Ağustos ayında 6 ay hapis cezasını çekmek için, Güney Azerbaycan'ın Maku şehrinin hapishanesine gönderildi.

-Ali Abbasi: Erdebil zindanında tutuklu bulunuyor.(oyrenci.com sitesinin yayınladığı raporda yer alan bilgilere göre 2008 yılının Temmuz ayında beş yıllık hapis cezasını çekmek üzere Erdebil hapishanesine yerleştirildi. 13 Aralık 2007 tarihinde tutuklanıp 38 gün boyunca ağır işkence altında sorgulanıp, ailesiyle görüşme ve avukat tutma hakkından mahrum bırakıldı.Devlet güvenlik yetkilileri tarafından gördüğü fiziksel ve zihinsel işkenceler altında suçlamaları kabul etmeye zorlandı.Önce 11 yıl olan hapis cezası, temyiz mahkemesinin kararıyla 5 yıla indirildi.)

Azerbaycan Siyasi Mahpuslarını Müdafaa Komitesi (ASMEK), İran hükümetinin Güney Azerbaycanlı kültürel-siyasi aktivistleri, yazarları, gazetecileri, insan hakları savunucularını ve öğrencileri tutuklamasının uluslararası kurallara aykırı bir davranış olarak değenlendiriyor.ASMEK'e gelen bilgiye göre mahpusların aileleri, onlar hakkında basına ve kuruluşlara her hangi bir bilgi vermemek için korkutulup tehdit edildiler.Tebriz Universitesinin öğrencisi Mansur Eminiyan'ın ailesine "herhangi bir gazete veya radyoya roportaj verdikleri takdirde daha büyük baskıyla karşılaşacakları" söylendi.Korkutulan ailelerden medya tarafından sorulduğunda "her hangi bir yakınlarının hapsedilmediği" şeklinde konuşmaları istendi. ASMEK gözaltına alınanların birçoğuna avukat hakkı tanınmadığı ve suçlamaları kabul etmek için işkenceye maruz kaldıklarını tespit etti.

ASMEK İran hükümeti ve mahkeme yetkililerini uluslararası kanunlara ve İran hükümetinin de imza attığı insan hakları anlaşmalarına uymaya çağırır.

Bütün siyaset ve düşünce mahpuslarının özgürlüğü dileğiyle...

Azerbaycan Siyasi Mahpuslarını Müdafaa Komitesi-ASMEK
Sözcü: Ali Rıza Quluncu,
quluncu@gmail.com

Devamını oku...