İRAN - Hossein Forouhideh, veya Khatibi (Hüseyin Furuhide-Hatibi) (E)

PUBLIC
AI İndeksi: MDE 13/062/2007
30 Mayıs 2007

UA 128/07 İdam Cezası/ İşkence

İRAN - Hossein Forouhideh, veya Khatibi (Hüseyin Furuhide-Hatibi) (E)
ve kuzeni Iraj Naji (İrej Naci) (E)

İran'da Azerbaycanlıların anadil ve sosyal haklarını savunan aktivistlerden biri olan Hüseyin Furuhide, her an idam edilme riski altındadır. Aktivistin gözaltında işkenceye maruz kaldığı iddia edilmiştir. Kuzeni İrej Naci tecritte tutulmaktadır ve Uluslararası Af Örgütü onun işkence veya kötü muameleye maruz kalmasından endişe etmektedir.

İran'ın Batı Azerbaycan eyaletinin Hoy şehrinden olan Hüseyin Furuhide, aynı eyaletteki Urmiye İnkılap Mahkemesinin 1. Şubesi tarafından idam cezasına çarptırılmıştır. Raporlara göre o Türkiye için casusluk etmekle suçlanmıştır ancak bu suçlamanın kaynakları bilinmemektedir. Aktivistin, Urmiye şehrindeki İstihbarat Bakanlığı sorgu merkezinde dokuz aydan uzun süredir tutuklu bulunduğu bildirilmiştir. Gördüğü işkence nedeniyle kaburgalarının kırıldığı ve şiddetli titreme krizleri yaşadığı iddia edilmektedir.

Yetkililer Mart ayında Hoy şehrinde yaşayan annesine onun idam edildiğini ve cenazesini gözaltı merkezinden almasını söylemişlerdir. Ancak Furuhide'nin annesi merkeze gittiğinde nöbetçiler hala idam edilmediğini açıklamışlardır. Tutuklunun annesi gözaltı merkezini tekrar ziyaret ettiğinde onu görmesine izin verilmemiştir ve aktivistin işkence görmesinden endişe etmektedir.

Hüseyin Furuhide'nin eşi Türkiye'nin doğusunda yaşayan bir Türk vatandaşıdır. Bayan Furuhide 2006 yılının Eylül ayından beri eşinin durumuyla ilgili bilgi alamadığını açıklamıştır. Hüseyin Furuhide'nin babası ve erkek kardeşi de Türkiye'de yaşamaktadırlar.

Hüseyin Furuhide'nin kuzeni İrej Naci'nin 2006 yılının Ekim ayından beri Urmiye şehrinde tecritte tutulduğu bildirilmiştir. Verilen bilgilere göre o Türkiye adına eylemler yapmak ve Hoy şehrinin halkını 2006 yılının Mayıs ayında İran'daki Azerbaycanlıları rencide eden devlet gazetesi karikatürünü protesto etmeye teşvik etmekle suçlanmaktadır. Söz konusu karikatür ve yazının yayınlanması İran'da Azerbaycanlı nüfusun yoğun olduğu bölgelerde kitlesel gösterilere neden olmuş, devlet memurları göstericilere ateş açmış ve yüzlercesini gözaltına almıştı.

GENEL BİLGİLENDİRME: İrandaki Azerbaycanlılar çoğunlukla Şii Müslüman olup Türki bir dil konuşurlar. İran'ın en büyük azınlığı olarak bilinen bu halk genelde ülkenin kuzeyinde ve başkent Tahran'da yoğundurlar. İrandaki Azerbaycanlıların çoğu, dini azınlıklardan daha az ayrımcılık görmelerine ve ülke ekonomisine entegre olmalarına rağmen, anayasal hakları olan Azerbaycan Türkçesinde eğitim dahil olmak üzere daha geniş kültürel haklar talep etmektedirler. Küçük bir azınlık İran Azerbaycanı’nın İran’dan ayrılarak Azerbaycan Cumhuriyeti’ne katılmasını desteklemektedir. Azerbaycan kültürel kimliğini ve anadili kullanım haklarını savunanlar genellikle İran devlet yetkilileri tarafından pan-Türkizm yayılmacılığı yaparak ülke güvenliğine karşı eylemlerde bulunmak” gibi belli belirsiz sözlerle bezenmiş suçlamalarla karşılaşmaktadırlar.

2006 yılının Mayıs ayında Azerbaycanlılara yönelik hakaret içerikli karikatürün yayınlanması İran'ın kuzeybatı şehirlerinde büyük protesto gösterilerinin başlamasına ve gazetenin geçici olarak kapatılmasına neden oldu. Önceleri Doğu Azerbaycan eyaletinin başkenti Tebriz'de ve başkent Tahran'daki Azerbaycanlı üniversite öğrencileri tarafınan başlayan protestolar zamanla diğer bölgelere yayıldı. 22 Mayıs'ta Tebriz'de dev bir gösteri düzenlendi ve ertesi günlerde bu gösteriler diğer şehirlerde de yapıldı. Protestoların büyük çoğunluğu barışçıldı, ancak bazılarında devlet binalarına saldırılar oldu ve güvenlik güçleri bu gösterilere ölümcül şiddet ve toplu gözaltılarla karşılık verdi. İran'daki bazı Azerbaycanlı kaynaklar söz konusu saldırıların devletin ajanları tarafından düzenlendiğini iddia etti.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Azerbaycan Türkçesi ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Hüseyin Furuhide'nin her an idam edilebilecek olmasından endişe duyduğunuzu belirtin;

- Yetkililere idam cezasını infaz etmemeleri çağrısında bulunun;

-Uluslararası Af Örgütü'nün devletlerin suçluları yargılama sorumluluğuna saygı duyduğunu, ancak zalimane, insanlık dışı ve onur kırıcı bir ceza olan ölüm cezasına tamamen karşı olduğunu belirtin;

- Hüseyin Furuhide'nin işkenceye maruz kaldığı raporlarından endişe duyduğunuzu açıklayın;

- Yetkililerden onun ve kuzeni İrej Naci'nin işkence ve kötü muamele riski altında olmadıklarını garanti etmelerini isteyin;

- Hüseyin Furuhide ve İrej Naci'ye aileleriyle görüşme ve ihtiyaç duydukları sağlık yardımlarını, gerekirse hapishane dışında alma izni verilmesini talep edin,

- Her iki aktivistin suçlamalarıyla ve eğer mahkemeye çıkarıldılarsa duruşmaların detaylarıyla ilgili bilgi verilmesini talep edin.

Devamını oku...

İRAN - Reza Abbasi (E), insan hakları savunucusu

KAMUSAL BELGE - AI İndeksi: MDE 13/056/2007
18 Mayıs 2007

UA 246/06 (MDE 13/128/2006, 28 Kasım 2006) ve (MDE 13/101/2006, 12 Eylül 2006) – Güvenlik Endişesi/ Adil olmayan Yargılama/ Olası Düşünce Mahkumu Raporlarıyla ilgili Ek Bilgi

İRAN - Reza Abbasi (E), insan hakları savunucusu

İnsan hakları savunucusu Reza Abbasi, ceza süresinin dolmasından bir ay önce 16 Mayıs günü serbest bırakılmıştır.

Reza Abbasi, insan hakları ile demokrasinin yaygınlaştırılması konusunda çalışmaları olan ASMEK'in (Azerbaycan Siyasi Mahpuslarını Müdafaa Komitesi) kurucu üyesi ve İran Mezunlar Birliği'nin (Advar-e Takim-e Vahdat) üyesidir.

O, serbest bırakıldığı gün "Hak" blogunun gazetecisiyle yaptığı röportajda, bir önceki gün hapishane yetkililerinin ona serbest bırakılmasını "talep etmesini" söylediklerini, ancak kendisinin bunu reddettiğini belirtmiştir. 16 Mayıs'ta ona, tutulduğu hücreden çağrılarak başka bir hapishaneye nakledileceğini ve bundan önce ailesiyle görüşebileceği söylenmiştir. Hapishane aracı onu evine götürmüş ve burda hiç bir açıklama yapılmadan serbest bırakılmıştır. Abbasi'nin 22 Haziran'dan önce serbest bırakılması beklenmemekteydi.

Reza Abbasi, 2006 yılının Ekim ayında "İran İslam Cumhuriyetinin başkanına hakaret etmek" suçlamasıyla altı ay ve "sistem aleyhine propaganda yapmak" suçlamasıyla altı ay olmak üzere bir yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. O, gözaltına alındığı 27 Haziran 2006'dan beri Zenjan Hapishanesinde tutulmuştur. Uluslararası Af Örgütü, onu İran'daki Azerbaycan topluluğu adına yaptığı barışçıl faaliyetler nedeniyle tutuklanan bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) olarak gördüğünü belirtmişti.

Reza Abbasi'nin Uluslararası Af Örgütü'ne yazan bir meslektaşı şu açıklamada bulunmuştur: "Biz, sizin eylemlerinizin onunla ilgili artan bir baskı yaratarak son derece etkili olduğunun farkındayız ve bunun için minnetdarız."

Devamını oku...