İRAN - Azerbaycanlıların kültürel hakları için çalışan öğrenci aktivistler

KAMUSAL BELGE - AI İndeksi: MDE 13/170/2008
21 Kasım 2008

UA 271/08 (MDE 13/142/2008, 23 Eylül 2008) - Sağlık Endişesi/ İşkence ve Kötü Muamele Korkusu/ Olası Düşünce Mahkumları Raporuyla ilgili Ek Bilgi

İRAN - Azerbaycanlıların kültürel hakları için çalışan öğrenci aktivistler:

Maqsoud Ahdi (E) ]
Mansour Aminian (E) ]
Dariush (Daryuş) Hatemi (E), 29 ]
Aydin Khajei (E), 23 ]
Amir Mardani (E) ]
Majid Makuyi (E) ]
Sejjad Radmehr (E) ]
Feraz Zahtab (E), 23 ]

Daryuş Hatemi dışında adları belirtilen bütün öğrenciler, 28 Ekim'de teminat karşılığında ülkenin kuzey-batısındaki Tebriz Hapishanesinden serbest bırakılmışlardır. Daryuş Hatemi, serbest bırakılması için talep edilen 50 bin dolar teminatı karşılayamadığı için halen gözaltındadır. Öğrenci aktivistlerin tümü "milli güvenliği bozmak amaçlı yasadığı topluluklara üyelik ve kuruculuk" ve "devlet aleyhine propaganda" ile suçlanmışlardır.

Merkezi Vancouver'da olan Azerbaycan'lı Siyasi Mahpusları Savunma Birliği'nin (ADAPP) verdiği bilgilere göre, polis memurları öğrencileri gözaltına aldıktan sonra evlerini arayarak bilgisayarlarına, CDlerine, belge ve kitaplarına el koymuşlardır. Öğrenciler, üç ay boyunca Tebriz Hapishanesinde tutularak İstihbarat Bakanlığı yetkilileri tarafından sorgulanmışlardır. Gözaltında aileleriyle görüştürülmeyen aktivistlerden bazılarına zaman zaman telefon görüşmeleri yapma izni verilmiştir.

Aktivistlerin hiç birine avukat tutma izni verilmemiştir. ADAPP'ın açıklamalarına göre aileleri, öğrencilerin "Tebriz'de İstihbarat Bakanlığında gözaltındayken işkence gördükleri ve yetkililerin onlara uykusuz bırakarak ve 24 saat boyunca sorgulayarak işkence ve kötü muamele ettkilerini" belirtmişlerdir.

GENEL BİLGİLENDİRME: İran Azerbaycanlıları çoğunlukla Şii inançlıdırlar ve İran nüfusunun %25-30'luk bir oranını oluşturup İran’ın en büyük azınlığı olarak bilinmektedirler. Çoğunlukla İran'ın kuzeyinde yaşayan bu topluluk, topluma entegre olmuş olsa bile, son yıllarda Anayasada tanınmış olan Azerbaycan Türkçesinde eğitim ve Azerbaycan'ın kültürel ve tarihi bayramlarını kutlama gibi kültürel ve dil hakları istekleri bariz şekilde artmıştır.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Fransızca, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Maqsoud Ahdi, Mansour Aminian, Aydin Khajei, Amir Mardani, Majid Makuyi, Sejjad Radmehr ve Feraz Zahtab'ın teminat karşılığında serbest bırakılmaları haberini memnuniyetle karşıladığınızı belirtin;

- Yedi aktiviste ve hala gözaltında olan Daryuş Hatemi'ye yönelik suçlamaların, doğrudan onların ifade ve toplanma özgürlüğü haklarını barışçıl bir şekilde kullanmalarıyla ilgili olması nedeniyle endişelerini belirterek yetkililere Daryuş Hatemi'yi hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakarak sekiz aktiviste yönelik suçlamaları düşürmeleri çağrısında bulunun;

- Yetkililerden Daryuş Hatemi'nin işkence ve kötü muameleye uğramadığını garanti etmelerini talep edin;

- Yetkilileri bir an önce Hatemi'nin avukatına, ailesine ve talep edeceği sağlık yardımına erişimini sağlamaya çağırın.