Amir Abbas Banayi Kazimi (Emir Abbas Benayi Kazımi) (E), Azerbaycanlı anadil hakları aktivisti

KAMUSAL BELGE
AI Indeks: MDE 13/108/2007
31 Ağustos 2007

UA 229/07 Vicdan Mahpusu/ İşkence Görme Riski

İRAN: Amir Abbas Banayi Kazimi (Emir Abbas Benayi Kazımi) (E), Azerbaycanlı anadil hakları aktivisti

Azerbaycanlı anadil hakları aktivisti Emir Abbas Benayi Kazımi 14 Mayıs günü Tebriz'deki evinde gözaltına alınmış ve darp edilmiştir. Raporlara göre Kazımi önce İstihbarat Bakanlığının gözaltı merkezinde tutulmuş, daha sonra 1 Ağustos'ta Tebriz Hapishanesine yerleştirilmiş ve burda annesi tarafından ziyaret edilebilmiştir. Bayan Kazımi, Voice of America (VOA) radyosunun Azerbaycan bölümüne, oğlunun işkence gördüğünü açıklamıştır. Ertesi gün Kazımi tekrar Tebriz'deki İstihbarat Teşkilatı Merkezine götürülmüştür, burda işkence görme riskiyle karşı karşıyadır. Aktivistin suçlamaları belirtilmemiştir.

Aktivistin annesi Cemile Kazımi 4 Ağustos'ta VOA Radyosunun Azerbaycan bölümüyle yaptığı röportajda oğlunun İran'da Azerbaycanlıların anadilini kullanma haklarını savunduğu için gözaltına alındığını söylemiştir. Kazımi, oğlunun işkence gördüğünü ve dişlerinin kırıldığını, saçlarının yolunduğunu ve yüzü ile vücudunun çeşitli yerlerinde morluklar olduğunu belirtti.

Aktivisti gözaltına alındığından beri tek bir kez görebilen babası Rahim Banayi Kazimi, oğlunun, durumuna dikkat çekmek için açlık grevine başladığı ancak buna devam edip etmediğinin bilinmediğini açıklamıştır.

GENEL BİLGİLENDİRME: İrandaki Azerbaycanlılar çoğunlukla Şii Müslüman olup Türki bir dil konuşurlar. İran'ın en büyük azınlığı olarak bilinen bu halk genelde ülkenin kuzeyinde ve başkent Tahran'da yoğundurlar. İrandaki Azerbaycanlıların çoğu, anayasal hakları olan Azerbaycan Türkçesinde eğitim dahil olmak üzere daha geniş kültürel haklar talep etmektedirler. Küçük bir azınlık İran Azerbaycanı’nın İran’dan ayrılarak Azerbaycan Cumhuriyeti’ne katılmasını desteklemektedir. Azerbaycan kültürel kimliğini ve anadili kullanım haklarını savunanlar genellikle pan-Türkizm yayılmacılığı yaparak ülke güvenliğine karşı eylemlerde bulunmak” gibi belli belirsiz sözlerle bezenmiş suçlamalarla karşılaşmaktadır.

2006 yılının Mayıs ayında, Azerbaycanlı nüfusun çoğunlukta olduğu kuzeybatı şehirlerinde, İran devlet gazetesinin Azerbaycanlılara yönelik hakaret içeren yayınına karşı protestolar başladı. Yüzlerce katılımcı protestolar sırasında ve sonrasında tutuklandı. 2006 yılının Eylül ayında eğitim-öğretim yılının boykotu, 2007 yılının Şubat ayında Dünya Anadili kutlamaları ve 2006 Mayıs protestolarının yıldönümleri gibi Azerbaycan toplumu için önemli olan diğer tarihlerde de gözaltı dalgaları yaşanmaktadır.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, Türkçe, İngilizce, Fransızca, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Emir Abbas Benayi Kazımi'nin 14 Mayıs'tan beri avukata ve sağlık yardımına erişimi olmadan gözaltında tutulup işkenceye maruz kaldığı yönündeki raporlar nedeniyle endişe duyduğunuzu belirtin;

- Yetkilileri işkence iddialarını araştırmaya ve aktivisti işkence ve kötü muamele riskinden korumaya çağırın;

- Yetkililere Emir Abbas Benayi Kazımi'nin ihtiyaç duyduğu sağlık yardımına erişimini sağlamaları çağrısında bulunun;

- Aktivistin gözaltına alınma nedenini ve ona karşı yöneltilen suçlamaları detaylarıyla sorun;

- Yetkilileri, uluslararası standartlara göre adli bir suçla yargılanmadığı takdirde Emir Abbas Benayi Kazımi'yi serbest bırakmaya çağırın;

- Emir Abbas Benayi Kazımi'nin sadece İran'daki Azerbaycan toplumunun anadilini kullanma haklarını savunduğu için gözaltına alınan bir "vicdan mahpusu" (düşünce suçlusu) olduğunu ve bundan endişe duyduğunuzu belirtin.