9 Azerbaycanlı aktivist:İşkence ve kötü muamele / hücrede tutulma endişesi

Aşağıda adları geçen 9 Azerbaycanlı aktivistlere, 10 Eylül’de tutuklandıklarından beri kimse ile görüşmelerine izin verilmemektedir. Adı geçen kişiler Tahran Evin hapishanesinde, İran İstihbarat Bakanlığına ayrılmış olan 209 nolu koğuşta bulunan hücrelerde tutulmaktadırlar ve işkence ve kötü muameleye maruz kalma tehlikesi ile karşı karşıyadırlar.

PUBLIC AI Index: MDE 13/141/2008
22 Eylül 2008

UA 269/08 İşkence ve kötü muamile / hücrede tutulma endişesi

İRAN

Alireza (Elirza) Serrafi (m), aged 53, inşaat mühendisi, gazeteci ve kültürel haklar aktivisti

Akbar (Ekber) Azad (m), yazar

Hassan (Hesen) Rashidi (m), mühendis, yazar ve öğretmen

Sa’id (Seid) Mohammadi (Mehemmedi) Mughanli (m), şair ve gazeteci

Hassan (Hesen) Rahimi (Rehimi) Bayat (m), inşşat mühendisi, insan hakları aktivisti

Hossein Haydari (alias Huseyn Heyderi) (m), öğrenci

Abbas Na’imi (Neimi) (m), kültürel haklar aktivisti

Mehdi Na’imi (Neimi) (m), şair ve üniversite hocası

Sayyad Mohammadian (alias (Seyyad Mehemmedian) (m), aktivist

Yukarda adları geçen 9 Azerbaycanlı aktivistlere, 10 Eylül’de tutuklandıklarından beri kimse ile görüşmelerine izin verilmemektedir. Adı geçen kişiler Tahran Evin hapishanesinde, İran İstihbarat Bakanlığına ayrılmış olan 209 nolu koğuşta bulunan hücrelerde tutulmaktadırlar ve işkence ve kötü muameleye maruz kalma tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. Bu tutuklamaların 1 Mehr (23 Eylül), İran’da okulların açılış gününde gerçekleşen okul boykotu eylemini önlemek için yapıldığı düşünülmektedir. Uluslararası Af Örgütü tutuklanan insanların düşünce suçlusu oldukları kanaatinde ve bu kişilerin sadece ifade özgürlüğü ve toplanma haklarını barışçıl bir şekilde kullandıkları için tutuklandıklarını düşünmektedir.

10 Eylül akşam saatlerinde, İstihbarat Bakanlığının yetkilileri oldukları düşünülen sivil memurları, iftar için toplanan 18 İran Azerbaycanlısını gözaltına almışlar. İftar yemeği, kendisi de gözaltına alınmış olan Azerbaycanlı aktivist, Sayyad Mohammadian’ın evinde idi. Gözaltı sırasında herhangi bir yargı kararı gösterilmeden, kişiler tutuklanmıştır. Genelde yazar, gazeteci ve insan hakları savunucuları olan gözaltına alınan kişiler, İran Azerbaycanlılarının tanınmış aktivislerindendir.

Gözaltına alınan 18 kişi arasında kadınlar ve çocuklar da bulunmakta idi, ama daha sonra bu kişiler serbest bırakıldı. Serbest bırakılan kadınlar ve erkekler ifadeleri alındıktan sonra teminat karşılığı serbest bırakılmışlardır. Serbest bırakılan kadınlar arasında Düşünce tutuklusu Abbas Lisani’nin eşi Ruqeyye Elizade Lisani de vardı. (bakınız: UA 163/06, MDE 13/063/2006, 08 June 2006, and follow-ups). Çiftin üç çocuğu da kısa bir süre gözaltına alınmıştır.

İçerde (hücrede) bulunan 9 kişinin ailesi, tutuklanan kişilere karşı öne sürülecek suçlamalarla ilgili, henüz herhangi bir bilgi elde edememişlerdir. 15 Eylül tarihinde, Tahran mahkemesinden bir yetkili, tutuklular arasında olan Alireza Serrafi’inin eşi Vejihe Fukur Serrafi’ye gözaltına alınanların Tahran Evin hapishanesi 209 nolu koğuşta bulunan hücrede tutulduklarını ve soruşturmanın bir kaç hafta sürebileceğini söylemiştir.

Daha sonra Vejihe Fukur Serrafi, İran dışında Farsça yayın yapan Radio Farda’ya konuşarak, olay hakkında bilgi vermiştir. 18 eylül tarihinde, yetkililer zorla Serrafi’nin evine girmişler ve dizüstü bilgisayar, Alireza Sarrafi’ye ait olan elyazmalar, Azerbaycan Türkçe’sinde olan tüm kitaplar, CD’ler ve ailenin kimlik belgeleri ile pasaportlar da olmak üzere onların özel eşyalarını karıştırarak el koymuşlar. Bu sırada yetkililer, “Pantürkist’ler ve milliyetçilere karşı güç kullanabileceklerini ve her türlü engeli kaldırma, ve tutuklama hakkına sahip olduklarını” elle yazılmış bir belge ile göstermişler. Uluslararası Af Örgütü, bunun bir yetki belgesi olabileceğinden emin değildir.

Geçen yıllarda İran Azerbaycanlı aktivistler, öğretim yılının ilk gününü boykot etme çağrısında bulunmuşlardı. Bu çağrı İran Azerbaycanlı çocuklarının Azerbaycan Türkçe’sinde eğitim alabilme haklarını kullanmaları için her yıl yapılan bir eylemdir (bakınız: http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/108/2006/en/dom-MDE131082006en.html). 1 Mehr (13 Eylül) İran’da eğitim yılının ilk günüdür. Bu tutuklamalar da boykot eylemlerini önleme amacı ile yetkililer tarafından yapılmış olabilir.

Zemin Bilgi (background):

İran Azerbaycanlıları genelde şii’dir ve İran nüfusunun 25-30 oranını oluşturarak, İran’ın en büyük azınlığı olarak bilinmektedir ve çoğu İran’ın kuzeybatı ve kuzeyinde yaşamaktadırlar. Topluma iyi entegre olmuş olsalar da, son yıllarda, Anayasada tanınmış olan Azerbaycan Türkçe’sinde eğitim ve Azerbaycan’a has kültürel ve tarihi bayramları kutlama isteklerinin yanı sıra başka kültürel ve dil hakları istekleri de bariz şekilde artmıştır.

Önerilen Eylemler:

Lütfen bu çağrıyı en kısa zamanda Farsça, Arapça, Fransızca, ve kendi dilinize çevrin:

-İran yetkililerinden Azerbaycanlı aktivistleri, Alireza Serrafi, Akbar Azad, Hassan Rashidi, Sa’id Mohammadi Mughanli, Hassan Rahimi Bayat, Hossein Haydari, Abbas Na’imi, Mehdi Na’imi,ve Sayyad Mohammadian’ın işkence ve kötü muameleye maruz kalmadıklarına dair güvence verilmesini ısrarla talep edin.

-İran yetkililerinden tutuklanan 9 kişinin aileleri ile görüşmelerine, avukat tutma haklarını kullanmalarına ve gerektiğinde sağlık hizmetlerden yararlanmalarına izin verilmesini ısrarla talep edin.

-Yetkililere, 10 Eylül tarihinde tutuklanan herkesi, eğer belli bir suşla itham edilmemişlerse, serbest bırakmaları için çağrıda bulunun.

-Dikkat edilsin, eğer tutuklananlar sadece ifade özgürlüğü ve toplanma haklarını kullandıkları için tutuklanmışlar ise, düşünce suçlusudurlar ve en kısa zamanda şartsız ve kayıtsız serbest bırakılmalıdırlar.

Çağrı:

İstihbarat Bakanlığı’na:
Gholam Hossein Mohseni Ejeie
Ministry of Information
Second Negarestan Street
Pasdaran Avenue
Tehran, Islamic Republic of Iran
Email: iranprobe@iranprobe.com

Yargı Erki Başkanlığı’na:
Ayatollah Mahmoud Hashemi Shahroudi
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh / Office of the Head of the Judiciary
Pasteur St., Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhouri, Tehran 1316814737, Islamic Republic of Iran
Email: info@dadgostary-tehran.ir

Bir kopyası da:
İran İnsan Hakları Merkezi Başkanlığı’na:
Mohammad Javad Larijani
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh (Office of the Head of the Judiciary)
Pasteur St, Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhouri, Tehran 1316814737, Islamic Republic of Iran
Fax: +98 21 3390 4986 (please keep trying)
Email: int_aff@judiciary.ir

ve İran’ın ülkenizdeki temsilcisine gönderiniz.