Maharam (Muharrem) Kamrani, (E) tıp doktoru ve editör Ebrahim Rashidi (İbrahim Raşidi) (E), mühendis

KAMUSAL BELGE
AI İndeksi: MDE 13/039/2006
12 Nisan 2006

Hücre Gözaltısı/ İşkence ve Kötü Muamele Tehlikesi/ Olası Düşünce Mahkumları

İRAN - Maharam (Muharrem) Kamrani, (E) tıp doktoru ve editör Ebrahim Rashidi (İbrahim Raşidi) (E), mühendis

Yukarıda adları geçen iki kişi, hücre gözaltısında tutulup işkence ve kötü muamele görme riski altındadırlar. Onların, İran'daki Azerbaycan Türk toplumunun haklarını savunmak adına yürüttükleri barışçıl faaliyetler nedeniyle gözaltına alınan "vicdan mahpusları" (düşünce suçluları) olduğu sanılmaktadır.

Tıp doktoru olan Muharrem Kamrani, öğrencilik döneminden beri "Oyanış" dergisinin editörlüğünü yapmaktadır. O daha önce 2005 yılının Haziran ayında avukat ve insan hakları savunucusu olan kardeşi Saleh Kamrani'yle birlikte gözaltına alınmıştı. Bu süreçte her iki kişi de suçlamaları belirtilmeden 3 gün boyunca gözaltında tutulmuş ve daha sonra serbest bırakılmıştırlar. İbrahim Raşidi ise sonradan yetkililer tarafından kapatılan "Bakış" dergisinin yayıncısıydı.

Muharrem Kamrani ve İbrahim Raşidi, 30 Mart sabahı saat birde Doğu Azerbaycan eyaletinin Eher şehridneki bir otobüs durağında gözaltına alınmışlardır. Bu iki kişi, bir önceki gün diğer bazı Azerbaycanlı Türk aktivistlerle birlikte 31 Mart'ta yapılacak bir anma etkinliği için izin almak amacıyla yetkililere başvurmuş, ancak bu talepleri reddedilmişti. Eve dönmediklerinde aileleri onları aramış ve İstihbarat Bakanlığı (Ettelaat) yetkilileri, bu kişileri gözaltına aldığını açıklamıştır. Muharrem Kamrani'nin kardeşi Arsalan, kardeşinin doğum sertifikasını göstermesi için İstihbarat Bakanlığı ofisine çağrılmış ve gözaltına alınarak 31 Mart'ta serbest bırakılmıştır.

Saleh Kamrani İstihbarat Bakanlığı ofisine başvurarak bir ziyaret dilekçesi ve kardeşi ile İbrahim Raşidi'nin avukatlığını yapmak için dilekçe sunmuştur. Kamrani, bu taleplerini sürdürdüğü takdirde tutuklanmakla tehdit edilmiştir. Kamrani ve Raşidi'nin nerde tutulduklarını öğrenmek için İstihbarat Bakanlığı ofisine başvuran diğer iki Azerbaycanlı aktivist Esger Nuri ve Jaber Musevi gözaltına alınıp daha sonra serbest bırakılmışlardır.

Muharrem Kamrani ve İbrahim Raşidi, gözaltına alındıktan beri aileleri ve avukatlarına ulaşamamaktadırlar.Aileleri hergün gözaltı merkezini ziyaret ederek onlarla görüşmeyi talep etmiş, ancak her seferinde gözaltına alınmakla tehdit edilmişlerdir. Ziyaretlerden birinde Arsalan Kamrani, kısa bir süre için adı geçen kişileri kelepçelenmiş ve birbirlerine zincirlenmiş olarak başka bir gözaltı merkezine nakledilirken görmüştür. 2 Nisan ya da ona yakın olan günlerden birinde, bu kişiler Eher'den Tebriz şehrine, İstihbarat Bakanlığı kontrolündeki başka bir gözaltı merkezine nakledilmiştirler. Şu anda suçlamalarının belirlenmediği sanılmaktadır.

GENEL BİLGİLENDİRME: İrandaki Azerbaycanlılar çoğunlukla Şii Müslüman olup Türki bir dil konuşurlar. İran'ın en büyük azınlığı olup resmi istatistiklere göre nüfusun %25-30'luk bölümünü oluşturan bu halk genelde ülkenin kuzeyinde ve başkent Tahran'da yaşamaktadır. İrandaki Azerbaycanlıların çoğu, dini azınlıklardan daha az ayrımcılık görmelerine ve ülke ekonomisine entegre olmalarına rağmen, anayasal hakları olan Azerbaycan Türkçesinde eğitim dahil olmak üzere daha geniş kültürel haklar talep etmektedirler. İran devlet yetkilileri Azerbaycan kültürel kimliğini ve anadili kullanım haklarını savunanlara kuşkuyla bakmakta ve onlara "pan-Türkizm yayılmacılığı yaparak ülke güvenliğine karşı eylemlerde bulunmak” gibi belli belirsiz sözlerle bezenmiş suçlamalar yöneltmektedirler.

2005 yılının Haziran ayının sonlarında, Keleyber'deki Babek Kalesi kültürel toplantılarına katılan İranlı Azerbaycan Türkleri gözaltına alınmışlardır. En az 21 kişi "sistem aleyhine propaganda yapmak" ve "düzeni bozmak amaçlı organizasyonlar kurmak" gibi suçlamalarla, bir kısmı ertelenen üç ay-bir yıl arası hapis cezalarına çarptırılmışlardır. Bu kişilerden bazıları 10 yıl boyunca Keleyber'e gitmekten menedilmişlerdir. 31 Mart 2006 tarihinde Tebriz'de her yıl yapılan bir anma toplantısında katılımcılar gözaltına alınmışlardır. Bunların bir kısmı daha sonra serbest bırakılsa da halen suçlamaları belirtilmeden, aileleri ve avukatlarıyla görüştürülmeyerek gözaltında tutulanlar vardır.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen İngilizce, Farsça, Arapça, Fransızca ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

-Tebriz'de İstihbarat Bakanlığı'nın gözaltı merkezinde tutuldukları bildirilen Muharrem Kamrani ve İbrahim Raşidi'nin güvenliğiyle ilgili endişelerinizi belirtin;

- Yetkililere, adı geçen kişilere bir an önce avukat tutma ve aileleriyle görüşme hakkının tanınması çağrısında bulunun;

- Yetkililerden gözaltındakilerin işkence ve kötü muameleye maruz kalmadıklarının garanti edilmesini isteyin;

- Bu kişilerin sadece İran'daki Azerbaycan Türk toplumunun haklarını savunmak adına yürüttükleri barışçıl faaliyetler nedeniyle gözaltına alınmalarından duyduğunuz endişeyi belirtin;

- Yetkililerden, adı geçen şahısların eğer adli bir suçla yargılanmıyorlarsa hiç bir ön şart olmadan bir an önce serbest bırakılmalarını talep edin.

Devamını oku...