Mehdi (Oktay) Babaei Ajabshir. aktivist

KAMUSAL BELGE
AI İndeksi: MDE 13/093/2006

17 Ağustos 2006

UA 221/06 Hücre Gözaltısı / İşkence Tehlikesi/ Olası Düşünce Mahkumu

IRAN Mehdi (Oktay) Babaei Ajabshir (E), 31 yaşında, aktivist

Azerbaycanlı tanınmış aktivistlerden biri olan Mehdi (Oktay) Babaei Ajabshir , 11 Temmuz'da gözaltına alınmıştır. Şu anda (Tebriz Hapishanesi ya da İstihbarat Bakanlığının Tebriz'deki ofisi olduğu sanılan) bilinmeyen bir yerde, tecrit gözaltısında tutulup işkence görme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Azerbaycan Türkleri'nin haklarını savunmak adına yürüttüğü barışçıl faaliyetler nedeniyle gözaltına alındığı düşünülen Ajabshir, Uluslararası Af Örgütü tarafından "vicdan mahpusu" (düşünce suçlusu) sayılmaktadır.

28 Haziran saat 22:30'da, yaklaşık 16 İstihbarat Bakanlığı (Ettelaat) polis memuru, Mehdi Babaei Ajabshir'i gözaltına almak amacıyla evine girmiştir. O sırada evde olmayan Ajabshir'in kardeşi Ali gözaltına alınmş ve evleri iki saat boyunca aranmıştır. Memurlar Türkçe kitaplara, CDlere, ailenin bilgisayarına, bir postere ve ailenin fotograf albümlerine el koymuşlardır. İddialara göre memurlar aileyi, Mehdi Babaei Ajabshir'i yakaladıklarında işkence edeceklerini, hatta vuracaklarını söyleyerek tehdit etmişlerdir. Aynı gece İstihbarat Bakanlığı memurları ailenin evini sürekli telefonla arayarak Mehdi Babaei Ajabshir'in nerede olduğunu söylemelerini talep etmiştir.

Ertesi gün Ali Babaei Ajabshir, kardeşini Tebriz İstihbarat Bakanlığına teslim olmasına ikna etmesi şartıyla serbest bırakılmış, ancak Mehdi Ajabshir eve dönmemiştir. 11 Temmuz'da ailesine onun sokakta İstihbarat Bakanlığı memurları tarafından gözaltına alındığının görüldüğü söylenmiştir. Ailesi, 21 Temmuz'da, o telefon açıp Tebriz'de İstihbarat Bakanlığı gözaltı merkezinde tutulduğunu söyleyene kadar Ajabshir'in nerde olduğuna dair bilgi alamamışlardır. O konuşmadan beri ailesiyle iletişim kuramamakta ve avukat tutması engellenmektedir. Halen Tebriz'deki İstihbarat Bakanlığı ofisinde tutulmasına, ya da Tebriz Hapishanesine nakledilmiş olmasına ihtimal verilmektedir.

GENEL BİLGİLENDİRME: Mehdi Babai Ajabshir İran'daki Azerbaycan Türk toplumuna mensup bir aktivisttir. İrandaki Azerbaycan Türkleri resmi istatistiklere göre nüfusun %25-30'unu oluşturup genelde ülkenin kuzeyinde ve başkent Tahran'da yoğundurlar. Azerbaycan kültürel kimliğini ve anadili kullanım haklarını savunanlar genellikle İran devlet yetkilileri tarafından pan-Türkizm yayılmacılığı yaparak ülke güvenliğine karşı eylemlerde bulunmak” gibi belli belirsiz sözlerle bezenmiş suçlamalarla karşılaşmaktadırlar.

2006 yılının Mayıs ayında İran'ın Azerbaycan Türk nüfusunun çoğunlukta olduğu kuzey-batı şehirlerinde, 12 Mayıs günü devlet gazetesi "İran"da yayınlanan ve Azerbaycanlıların çoğunun hakaretamiz olarak kabul ettikleri karikatürler protesto edildi. Bu gösterilerde yüzlerce katılımcı gözaltına alındı. (bkz. UA 151/06, MDE 13/055/2006, 26 Mayıs 2006 ve UA 163/06, MDE 13/063/2006, 8 Haziran 2006). Gözaltına alınanların bir kısmının işkence gördükleri ve tedaviye ihtiyaç duydukları bildirildi. Adı geçen gazete 23 Mayıs günü geçici olarak kapatıldı ve editörü ile karikatürlerin çizeri gözaltına alındı. İran'daki Azerbaycanlı kaynakların belirttiğine göre güvenlik güçlerinin müdaheleleri sonucu onlarca protestocu öldürüldü ve yüzlercesi yaralandı. Güvenlik güçleri gösterilerde ölenlerin olduğunu reddettiler, ancak 29 Mayıs günü bir polis memuru Sulduz (Negede) şehrindeki protestolarda 4 kişinin öldüğünü ve 43 kişinin yaralandığını açıkladı.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Fransızca, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

-Azerbaycanlı Türk aktivist Mehdi Babaei Ajabshir'in bilinmeyen bir yerde, aile ve avukatına erişimi olmadan gözaltında tutulması nedeniyle endişe duyduğunuzu belirtin;

- Yetkilileri onun tutulduğu yeri,gözaltı nedenini ve varsa suçlamaları açıklamaya çağırın;

- Yetkililere, onun işkence ve kötü muameleye maruz kalmadığını garanti ederek, ailesine, avukatına, ve gerekirse sağlık yardımına ulaşmasını sağlamaları çağrısında bulunun;

Mahdi Babaei Ajabshir'in, Azerbaycan Türk toplumunun haklarını savunmak adına yürüttüğü barışçıl faaliyetler nedeniyle gözaltına alınmasından endişe duyduğunuzu ve bu durumda onun Uluslararası Af Örgütü tarafından "vicdan mahpusu" (düşünce suçlusu) sayıldığını belirtin;

- Yetkililere, uluslararası standartlara göre adli bir suçla yargılanmadığı halde onu hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakmaları çağrısında bulunun.