Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi - Müslüman din adamı

KAMUSAL BELGE - AI İndeksi: MDE 13/112/2006
27 Ekim 2006

UA 219/05 (MDE 13/046/2005, 24 Ağustos 2005) ve (MDE 13/067/2005, 04 Kasım 2005; MDE 13/046/2006, 04 Mayıs 2006) - Güvenlik endişesi/ İşkence ve kötü muamele korkusu/ Olası düşünce mahkumu Raporlarıyla ilgili Ek Bilgi

İRAN - Hojjatoleslam Ezimi Qedimi (Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi) (E), 32, Müslüman din adamı

Din Adamı Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi, 31 Ağustos 2006 günü Tebriz Hapishanesinden serbest bırakılmıştır. O bir yıllık hapis cezasının beş aylık bölümünü çekmiştir. Kadimi, serbest bırakıldıktan hemen sonra Uluslararası Af Örgütü ve üyelerine, yardımları için teşekkür etmiştir.

Raporlara göre serbest bırakılması kararını Din Adamları Özel Mahkemesi vermiştir. Bu kararın şartlı olduğu bilinmektedir. Yetkililer, İran'daki Azerbaycan topluluğu adına yürüttüğü faaliyetlere devam ederse onun tekrar hapsedileceğini ve yeni suçlamalarla yüzleşeceğini belirtmişlerdir. O ayrıca mesleğine devam etmekten menedilmiştir.

Hüccet'ül-islam Kadimi, 2006 yılının Ocak ayında Tebriz'deki Din Adamları Özel Mahkemesi 5. Şubesi tarafından Ceza Kanununun 19.,20.,48. ve 500., Adli Prosedürler Kanununun 42. ve Din Adamları Yasasının 42. ve 48. maddelerinden yargılanmıştır. Dava (İran'ın da taraf olduğu BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesinin 14. (1) maddesinin ihlali olarak) kapalı celsede görülmüş ve Kadimi'nin (Sözleşmenin 14. (3) maddesinin ihlali olarak) avukata erişimi olmamıştır. Hakimin hem yargıç hem savcı olarak davada bulunması, uluslararası yargı bağımsızlığı standartlarına aykırıdır. Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi'nin açıklamasına göre, Azerbaycan bölgelerinde nadiren görülen bir durum olarak yargıç Azerbaycan Türkçesini anlamamakta ve davayı Farsça olarak görmekte ısrar etmekteydi, Kadimi ise Farsça olarak kendini savunma zorluk çekmektedir.O ayrıca, hüküm dışında hiçbir mahkeme belgesinin kendisine sunulmadığını belirtmiştir.

Mahkeme, Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi'yi Anayasanın 500. maddesine göre "sistem aleyhine çalışan toplulukların propagandasını yapmak"la suçlayıp bir yıl hapis cezası vermiştir. O ayrıca İran'ın Azerbaycan eyaletlerinden beş yıl sürgün ve Anayasanın 19. ve 20. maddelerine göre beş yıl yurtdışına çıkmaktan menedilme cezalarına çarptırılmıştır. Bu cezalar, BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesinin 12. (1) ve 12. (2) maddelerinde tanınan ülke içinde seyahat ve ülkeyi terk etme özgürlüklerinin ihlalidir. O ayrıca "din adamlığı haysiyetine hakaret" suçlamasıyla 10 yıl boyunca din adamı elbisesini giymekten menedilmiştir, bu ceza ise sözleşmenin 18. maddesinde tanınan inancını belirtme özgürlüğüne aykırıdır.

Kadimi'nin temyiz başvurusu 20 Şubat 2006'da Din Adamları Özel Mahkemesinin 2. Şubesi tarafından reddedilmiştir. İddialara göre mahkeme onu "pan-Türkist faaliyetler yapmak" ve "Pan-Türkist muhalefet gruplarıyla işbirliği" ile suçlamıştır.

Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi, şiddete karşı olduğunu ve İran'daki Azerbaycan topluluğu adına yürüttüğü aktivizmin barışçıl olduğunu açıklamıştır. Uluslararası Af Örgütü, Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi'ye yönelik "sistem aleyhine çalışan toplulukların propagandasını yapmak" suçlamasının ifade ve barışçıl örgütlenme özgürlüğü ile ayrımcılığa uğramama haklarını ihlal ettiğine inanmaktadır. Bu haklar BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesinin 19.,21. ve 26. maddelerinde tanınmıştır. Haklarını barışçıl şekilde savunan İran'daki Azerbaycanlılara yönelik siyasi davalar ayrıca onların sözleşmenin 27. maddesinde tanınan haklarını ihlal etmektedir.

Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi tekrar tutuklanırsa, Uluslararası Af Örgütü onu, şiddet içermeyen protestoları ve İran'daki Azerbaycan topluluğu adına yaptığı barışçıl faaliyetler nedeniyle tutuklanan bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) sayacaktır. Uluslararası Af Örgütü, Kadimi'nin serbest bırakılışının şartsız olmasını ve ona yönelik bütün kısıtlamaların kaldırılmasını talep etmektedir.

Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi'nin sağlık durumunun Tebriz Hapishanesinde tutuklu bulunduğu dönemde kötüleştiği bilinmektedir. Dişlerinde sağlık sorunları olan Kadimi, 2006 yılının Mayıs ayında 20 gün ve Temmuz ayında bir dönem tedavi görmek için izin almıştır. Kadimi ayrıca sinüs iltihabı yaşamış, ancak hapishane yetkilileri sağlık yardımı yapmayı reddetmişlerdir. Bunun sonucu olarak enfeksiyon ilerlemiş ve baş dönmesi ile mide bulantısı sorunları yaşayıp ayakta durmakta zorluk çekmesine neden olmuştur. Halihazırda sağlık durumu oldukça kötüdür.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen İngilizce, Farsça, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi'nin serbest bırakılmasını memnuniyetle karşıladığınızı ancak bunun şartlı olması ve eğer İran'daki Azerbaycan topluluğu adına yürüttüğü barışçıl faaliyetlere devam ederse tekrar tutuklanacak olması nedeniyle endişe duyduğunuzu belirtin;

- Uluslararası Af Örgütü, Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi'ye yönelik "sistem aleyhine çalışan toplulukların propagandasını yapmak" suçlamasının ifade ve barışçıl örgütlenme özgürlüğü ile ayrımcılığa uğramama haklarını ihlal ettiğine inanmakta olduğunu ve bu hakların İran'ın taraf olduğu BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesinin 19.,21. ve 26. maddelerinde tanındığını belirtin;

- Buna göre Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi tekrar gözaltına alınırsa Uluslararası Af Örgütü'nün onu vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) sayarak hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakılmasını talep edeceğini bildirin;

- Hüccet'ül-islam Ezimi Kadimi'ye yönelik kısıtlamaların ve seyahat özgürlüğü hakkını kısıtlayan Azerbaycan bölgelerinden sürgün ve ülkeyi terk etmekten menedilme cezalarının kaldırılmasını talep edin;

- Ona verilen din adamı elbisesini giymekten menedilme cezasının kaldırılmasını isteyerek bu cezanın dini inancını belirtme özgürlüğüne aykırı olduğunu belirtin;

- İran yetkililerine, Din Adamları Özel Mahkemesi gibi mahkemelerin kullanımını gözden geçirmeleri çağrısında bulunun;

- Bu mahkemelerinin kararlarının uluslararası adil yargılama standartlarına uymadığını belirterek, bu mahkemelerde reform yapılmasını ya da halihazırda sanıkların temel haklarını temin edemiyor olan bu mahkemelerin kaldırılmasını isteyin.