Abbas Lisani (Leysanlı) (E), 38 yaşında, aktivist, ve ailesi

KAMUSAL BELGE - AI İndeksi: MDE 13/125/2006
08 Kasım 2006

UA 163/06 (MDE 13/063/2006, 8 Haziran 2006) ve (MDE 13/105/2006, 19 Eylül 2006) - Tecrit Gözaltısı/ İşkence Tehlikesi/ Sağlık Endişesi/ Vicdan Mahpusu (Düşünce Suçlusu) Raporlarıyla ilgili Ek Bilgi, Yeni Endişe: Kırbaçlanma Cezası

İRAN - Abbas Lisani (Leysanlı) (E), 38 yaşında, aktivist, ve ailesi

İran'da Azerbaycanlı topluluğun hakları için faaliyet eden tanınmış aktivist Abbas Lisani, 26 Eylül 2006'da teminat karşılığında serbest bırakılmıştır. O, 31 Ekim 2006 günü, İran Anayasasının ihlali olarak izin belgesi olmayan güvenlik memurları tarafından tekrar gözaltına alınmıştır. Gözaltına alınmasının, İran'daki Azerbaycanlıların toplantı ve gösterilerine katılımıyla ilgili yüzleştiği hapis cezalarından biriyle ilgili olduğuna inanılmaktadır. Şu anda İran'ın kuzeybatısındaki Tebriz Hapishanesinin 7. bölümünde tutulduğu sanılmaktadır. Uluslararası Af Örgütü onun, ifade ve örgütlenme özgürlüğünü kullandığı barışçıl aktiviteler nedeniyle tutuklanan bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) olduğuna inanmaktadır.

Abbas Lisani'nin bir önceki gözaltı döneminde koğuştaki diğer tutuklular tarafından rahatsız edilip tehdit edildiği sanılmaktadır. Ayrıca daha önceki gözaltı sürecinde gördüğü işkencenin neden olduğu kaburga ağrıları, böbrek ve mide problemleri yaşamaktadır. Yeterli sağlık yardımının verilip verilmediği bilinmemektedir. Tutuklandığından beri avukatına erişimi olmadığı ve eşinin onu sadece tek bir kez ziyaret edebildiği bildirilmiştir. Eşi, Lisani'yi savunduğu için tutuklanmakla tehdit edilmiştir.

27 Eylül'de, Abbas Lisani serbest kaldıktan bir gün sonra, Erdebil Genel Mahkemesinin 105. Şubesi, aktivisti Erdebil'de 27 Mayıs 2006 günü yapılan bir gösteriye katılımı nedeniyle 50 kırbaç ve 10 ay hapis ve kamu eşyalarını tahrip ile halkı bu gösterilere davet etmek suçlamasıyla altı ay hapis cezalarına çarptırmıştır. Abbas Lisani bu karara itiraz olarak 26 Aralık 2006'da yazılı temyiz başvurusu yapmıştır.

Savunmasında gösterinin kanunsuz olmadığını belirten aktivist, halkı kamu mallarını tahrip etmeye davet etmediğini, tam tersine sükunete çağırdığını belirtmiştir. O, yetkililerin bunu gösteren video görüntüleri gözardı ettiğini ifade etmiştir. Lisani, temyiz başvurusunu yaptıktan beş gün sonra tekrar gözaltına alınmıştır. Ailesine daha sonra ulaşan Erdebil Temyiz Mahkemesinin 1. Şubesinin kararının kopyasında, 10 aylık hapis cezasının bir yıla çevrildiği ve toplam hapis süresinin 18 aya ulaştığı yazılmıştır. Kararda 50 kırbaç cezası onaylanmış ve cezanın, İran'ın merkezindeki Yazd eyaletinin Tabas şehrinde üç yıl sürgünü içermesi gerektiği belirtilmiştir.

Uluslararası Af Örgütü, Erdebil Temyiz Mahkemesinin Abbas Lisani'nin davasını gerçekten tarafsız olarak incelememesinden endişe etmektedir. Lisani'nin avukatı, İranlı İşçi Haber Ajansına şu açıklamayı yapmıştır: "İran İslam Cumhuriyeti tarihinde bu kararın eşi benzeri görülmemiştir, en azından benim böyle birşeyden haberim yok. Nasıl olur da temyiz mahkemesi, müvekkilimin dosyasıyla ilgili alt mahkemenin vermediği cezaları ekleyebilir? Bu kararın keyfi olduğuna inanıyorum ve konuyu Yüksek Mahkemeye taşıyacağım." Uluslararası Af Örgütü, Abbas Lisani'nin davasının temyiz sürecinin aydınlatılmasını istemekte ve Mahkeme Kararlarına Karşı Temyiz Yasasının 4. (2) maddesinde, adli davalarda savcının müdahelesinin olduğu durumlar dışında temyiz mahkemesinin bir önceki mahkemenin verdiği cezaları arttıramayacağının belirtildiğini hatırlatmaktadır.

Abbas Lisani, 2006 yılının Ağustos ayında Keleyber İnkılap Mahkemesi tarafından "devlet aleyhine propaganda yaymak" suçlamasıyla yeniden yargılanarak bir yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Bu karar şu anda temyiz aşamasındadır. Mahkeme kararında suçlamaların kaynağı aktivistin 2005'teki Babek Kalesi toplantısına katılması ve diğerlerini de katılıma çağırması, bu toplantıda Azerbaycan Türkçesinde şiirler okuması, "Türkçe" bir takvim yayınlayıp çoğaltması, internet aracılığıyla yurtdışına mesajlar göndermesi, yurtdışındaki destekçilerini araması ve Azerbaycan Türk milliyetçiliği ile bağımsızlığını desteklemeyi planlaması olarak belirtilmiştir. Abbas Lisani'nin güneybatıdaki Khuzastan eyaletinin Mescid-i Süleyman bölgesinde sürgünde bir yıl hapis cezası çekmesi kararı, Erdebil İnkılap Mahkemesi'nin yargılama yetkisi olmadığı belirtilerek feshedilmiş ve dava Keleyber'de yeniden görülmüştür.

Abbas Lisani, 17 Ağustos 2005'te Keleyber İnkılap Mahkemesinin 1. Şubesi tarafından katıldığı bir anma töreniyle ilgili olarak "sistem aleyhine propaganda yapmak" suçlamasıyla bir yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Bu karar da şu anda temyiz aşamasındadır. Lisani, ayrıca 2005 yılının Ağustos ayında Bağer Han'ın mezarı başındaki Meşrutiyet Devrimini anma merasimine katılmakla suçlanmaktadır, bu davanın sonuçlanıp sonuçlanmadığı bilinmemektedir.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen İngilizce, Farsça, Arapça, Fransızca ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Abbas Lisani'nin, 27 Mayıs 2006'da Erdebil'deki gösteriye barışçıl katılımı nedeniyle 18 ay hapis cezası çekmek üzere yeniden tutuklanmasından endişe duyduğunuzu belirterek Abbas Lisani'nin kişisel olarak şiddete karşı olup, gösteride herhangi bir katılımcı tarafından kullanılan şiddeti savunmadığını ifade edin;

- Uluslararası Af Örgütü'nün Abbas Lisani'yi bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) olarak görüp hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakılması gerektiğine inandığını belirtin;

- Yetkililerden, Abbas Lisani'nin davasının Erdebil Temyiz Mahkemesinde görülen temyiz sürecinin aydınlatılmasını isteyerek Mahkeme Kararlarına Karşı Temyiz Yasasının 4. (2) maddesinde, adli davalarda savcının müdahelesinin olduğu durumlar dışında temyiz mahkemesinin bir önceki mahkemenin verdiği cezaları arttıramayacağının belirtildiğini hatırlatın;

- Abbas Lisani'nin davasının hukuki olarak gerçekten gözden geçirilmediği ihtimali nedeniyle endişe duyduğunuzu belirtin;

- İşkence sayılan kırbaçlanma cezasının bir an önce geri alınmasını talep edin;

- Yetkilileri bir an önce Lisani'nin avukatına, ailesine ve talep edeceği sağlık yardımına düzenli ve koşulsuz erişimini sağlamaya çağırın;

- Abbas Lisani'nin güvenliğinden endişe ettiğinizi belirterek İran yetkililerine, onu tutukluların saldırısından korumayı önermeleri çağrısında bulunun;

- Yetkililer tarafından rahatsız, tedirgin ve tutuklanmakla tehdit edildikleri bildirilen ailesinin güvenliğinden endişe duyduğunuzu belirterek, onlar için gereken her tedbirin alınmasını talep edin.