İRAN - Asgar Akbarzadeh (Esger Ekberzade) (E), 21 yaşında, öğrenci

KAMUSAL BELGE - AI İndeksi: MDE 13/013/2007
2 Şubat 2007

UA 309/06 (MDE 13/124/2006, 17 Kasım 2006) – Tecrit Gözaltısı/ İşkence Tehlikesi Raporuyla ilgili Ek Bilgi

İRAN - Asgar Akbarzadeh (Esger Ekberzade) (E), 21 yaşında, öğrenci

İran Azerbaycanlısı öğrenci Esger Ekberzade 21 Aralık'ta Erdebil İnkılap Mahkemesinin 14. Şubesinin kararıyla 70 milyon riyal (7.500 dolardan fazla) teminat karşılığında serbest bırakılmıştır. Ona karşı yöneltilen suçlamaların "sistem aleyhine propaganda"yı içerdiği, bunun 23 Eylül'de İran eğitim yılının ilk gününde Azerbaycan Türkçesinde eğitim için planlanan gösterilerle ilgili bildiriler çoğaltarak yaymasıyla ilgili olduğu sanılmaktadır. O ayrıca diğer bir davanın sonucunu beklemektedir.

Erdebil Peyam-i Nur Üniversitesi kimya bölümü öğrencisi olan Esger Ekberzade'nin 15 Ekim'de İstihbarat Bakanlığı (Ettelaat) memurları olduğu sanılan sivil giyimli memurlar tarafından gözaltına alınmıştır. Ertesi gün Erdebil İnkılap Mahkemesinin 14. Şubesi onu "sistem aleyhine propaganda"yla suçlayarak teminatı 70 milyon riyal olarak belirlemiştir. Ailenin teminat için kefil bulamaması üzerine Ekberzade Erdebil Hapishanesine nakledilmiştir. Ancak 1 Kasım'da, ailesine haber verilmeden o İstihbarat Bakanlığının gözaltı merkezine götürülmüştür, burda sandalyeye bağlı ve gözleri bağlanmış halde şiddetle dövülerek işkence gördüğü sanılmaktadır. O açlık grevine başlayarak beş gün sonra Kasım ayının sonlarında Erdebil Hapishanesine geri götürülmüştür, burda ailesine ziyaret izni verilmiştir.

Bundan önce Ekberzade'nin ailesi, onun nerde tutulduğunu öğrenmek için yoğun çaba göstermiş, ancak İstihbarat Bakanlığı memurları tarafından tutuklanmakla tehdit edilerek insan hakları savunucularına hiçbir şey söylememeleri konusunda uyarılmışlardır. Ailenin telefon bağlantılarının kesildiği bildirilmiştir.

Esger Ekberzade daha önce 24 Mayıs 2006'da, İran'ın Azerbaycan bölgelerinde kitlesel protesto gösterilerinin yapıldığı dönemde gözaltına alınmış ve 12 gün sonra serbest bırakılmıştı. Gözaltına alınmadan önce İstihbarat Bakanlığı memurları iki kez ailenin evine bu amaçla gitmişlerdi. Erdebil şehrindeki gösterinin yapıldığı 27 Mayıs günü (Ekberzade o gün gözaltındaydı), memurlar ailenin telefon bağlantısını kesmiş ve evi aramış, ancak hiçbir şeye el koymamışlardı. Esger Ekberzade 25 ve 26 Mayıs günleri Erdebil İnkılap Mahkemesi'nde "devlet güvenliği aleyhine faaliyet" suçlamasıyla yargılanarak ertesi gün Erdebil Hapishanesine nakledilmişti. 8 Haziran 2006'da, o 50 milyon riyal (yaklaşık 5600 dolar) teminat karşılığında serbest bırakılmıştı. Ekberzade 11 Ocak günü Erdebil İnkılap Mahkemesi 105. şubesinde "Karışıklıklarda yer almak" suçlamasıyla yargılandı. Karar hala duyurulmadı.

GENEL BİLGİLENDİRME: 2006 yılının Mayıs ayında İran'ın Azerbaycan Türk nüfusunun çoğunlukta olduğu kuzey-batı şehirlerinde, 12 Mayıs günü devlet gazetesi "İran"da yayınlanan ve Azerbaycanlıların çoğunun hakaretamiz olarak kabul ettikleri karikatürler protesto edildi. Bu gösterilerde yüzlerce katılımcı gözaltına alındı. Gözaltına alınanların bir kısmının işkence gördükleri ve tedaviye ihtiyaç duydukları bildirildi. Adı geçen gazete 23 Mayıs günü geçici olarak kapatıldı ve editörü ile karikatürlerin çizeri gözaltına alındı. İran'daki Azerbaycanlı kaynakların belirttiğine göre güvenlik güçlerinin müdaheleleri sonucu onlarca protestocu öldürüldü ve yüzlercesi yaralandı. Güvenlik güçleri gösterilerde ölenlerin olduğunu reddettiler, ancak 29 Mayıs günü bir polis memuru Sulduz (Negede) şehrindeki protestolarda 4 kişinin öldüğünü ve 43 kişinin yaralandığını açıkladı.Tutuklananlardan bazıları hapis ve kırbaç cezalarına çarptırıldılar.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

- Esger Ekberzade'nin teminat karşılığında serbest bırakılmasını memnuniyetle karşıladığınızı belirtin;

- Ona karşı yöneltilen suçlamalar, kanıtlar ve görülecek dava celseleriyle ilgili detaylı bilgi isteyin;

- Gözaltında işkence iddialarının soruşturulmasını ve sorumluların yargılanmasını talep edin;

- Yetkililere, Esger Ekberzade'nin dava sürecinin uluslararası adil yargılama standartlarına uyacağını garanti etmeleri çağrısında bulunun;

- Eğer Esger Ekberzade, İran'daki Azerbaycan toplumu adına yürüttüğü barışçıl faaliyetlerle suçlanarak, ya da ifade ve örgütlenme özgürlüğünü kullandığı için tutuklanmışsa Uluslararası Af Örgütü'nün onu bir vicdan mahpusu (düşünce suçlusu) sayarak hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakılmasını talep edeceğini bildirin.