İRAN - Saleh Kamrani (E), 34, Avukat ve insan hakları savunucusu

KAMUSAL BELGE
AI İndeksi: MDE 13/067/2006
16 Haziran 2006

UA 171/06 "Ortadan Kaybolma" Tehlikesi/ Güvenlik Endişesi/ Sağlık Endişesi/ Olası Düşünce Mahkumu

İRAN - Saleh Kamrani (E), 34, Avukat ve insan hakları savunucusu

Azerbaycanlı Türk avukat Saleh Kamrani'nin 14 Haziran'da güvenlik güçleri tarafından zorla götürülüp gözaltında tutulmasından ve işkence riski altında olmasından endişe edilmektedir. Kamrani'nin kalp rahatsızlığı nedeniyle düzenli ilaç yardımına ihtiyaç duyduğu bildirilmiştir. Bir avukat ve insan hakları savunucusu olarak yaptığı çalışmalar nedeniyle gözaltına alındığı düşünülen Kamrani, Uluslararası Af Örgütü tarafından "vicdan mahpusu" (düşünce suçlusu) sayılmaktadır.

Raporlara göre Saleh Kamrani, 14 Haziran günü öğlen saat 3 sularında Tahran'daki evini arayarak eşine eve gelmek üzere olduğunu söylemiştir. 4:30 ya da 5'te eve varması gerekirken hala gelmeyince eşi onu aramış, ancak telefonun kapalı olduğunu farketmiştir. Bunun üzerine Tehran'daki bütün hastane ve karakolları aramış, ancak bir sonuca ulaşamamıştır. O akşam İstihbarat Bakanlığı'nı arayan eşinin konuştuğu memurlar ise Kamrani'nin gözaltında olduğunu kabul etmekten kaçınmışlardır.

1999 yılından beri avukatlık yapan Saleh Kamrani, siyasi veya kültürel faaliyetleri nedeniyle gözaltında tutulan birçok İranlı Azerbaycan Türkünü (İran Azerbaycanlısını) savunmuştur. 17 Nisan'da gözaltına alınan Saleh Malla Abbasi, müvekkillerinden biridir. (bkz. UA 115/06, MDE 13/045/2006, 3 Mayıs 2006). Saleh Kamrani ayrıca diğer etnik toplulukların üyelerinin de avukatlığını yapmıştır. Raporlara göre İran emniyet güçleri tarafından rahatsız edilmekte ve tutuklanmakla tehdit edildiği telefonlar almaktadaydı. Kamrani 2005 yılında kardeşiyle birlikte Urmiye şehrinde 3 gün boyunca gözaltında tutulmuştu. O ayrıca insan haklarıyla ilgili makaleler yazmakta ve avukatlar ile öğrenciler için insan hakları eğitimi oturumları düzenlemekteydi. 30 Mart'ta gözaltına alınan kardeşi Muharrem Kamrani'nin 19 günlük gözaltı süreci boyunca işkence gördüğü bildirilmişti. (bkz. UA 86/06, MDE 13/039/2006, 12 Nisan 2006).

GENEL BİLGİLENDİRME: 2006 yılının Mayıs ayında İran'ın Azerbaycan Türk nüfusunun çoğunlukta olduğu kuzey-batı şehirlerinde, 12 Mayıs günü devlet gazetesi "İran"da yayınlanan ve Azerbaycanlıların çoğunun hakaretamiz olarak kabul ettikleri karikatürler protesto edildi. Bu gösterilerde yüzlerce katılımcı gözaltına alındı. (bkz. UA 151/06, MDE 13/055/2006, 26 Mayıs 2006 ve UA 163/06, MDE 13/063/2006, 8 Haziran 2006). Gözaltına alınanların bir kısmının işkence gördükleri ve tedaviye ihtiyaç duydukları bildirildi. Adı geçen gazete 23 Mayıs günü geçici olarak kapatıldı ve editörü ile karikatürlerin çizeri gözaltına alındı. İran'daki Azerbaycanlı kaynakların belirttiğine göre güvenlik güçlerinin müdaheleleri sonucu onlarca protestocu öldürüldü ve yüzlercesi yaralandı. Güvenlik güçleri gösterilerde ölenlerin olduğunu reddettiler, ancak 29 Mayıs günü bir polis memuru Sulduz (Negede) şehrindeki protestolarda 4 kişinin öldüğünü ve 43 kişinin yaralandığını açıkladı.

İran güvenlik güçleri, çoğunlukla insanları günler ya da haftalar boyunca gözaltına alıp kimi zaman bilinmeyen yerlerde tutmakta ve aileleriyle görüşmelerine izin vermemektedirler. Örneğin, bir haftadır "ortadan kaybolduğu" belirtilen aktivist öğrenci Abed Tavanche 5 Haziran'da Tahran'ın Evin Hapishanesinden ailesini arayarak 26 Mayıs'tan beri gözaltında tutulduğunu açıklamıştı. (bkz. UA 165/06, MDE 13/065/2006, 9 Haziran 2006).

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen Farsça, İngilizce, Fransızca, Arapça ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:

Azerbaycanlı Türk avukat Saleh Kamrani'nin 14 Haziran 2006 günü güvenlik memurları tarafından zorla götürüldüğünü bildiren raporlar nedeniyle endişe duyduğunuzu belirtin;

- Eğer gözaltındaysa, yetkililerden onun nerde ve ne için tutulup neyle suçlandığını açıklamalarını talep edin;

- Kamrani'nin işkence ve kötü muamele görmediğini garanti etmelerini, ailesiyle düzenli iletişim kurma ve hemen avukat tutma izni verilmesini, ayrıca gerekirse sağlık yardımı sağlanmasını isteyin.

- Eğer gözaltındaysa, yetkilileri uluslararası standartlara göre adli bir suçla yargılanmadığı takdirde Kamrani'yi hiç bir ön koşul olmadan bir an önce serbest bırakmaya çağırın.