Uluslararası Af Örgütü, Azerbaycanlı Alevi Yunis Agayan Hakkında Acil Eylem Çağrısı Yayınladı

Güney Sesi: Uluslararası Af Örgütü, 27 Nisan 2009 Pazartesi günü, İran'da tutuklu bulunan Azerbaycanlı Alevi (Ehl-i Hakk) azınlığa mensup 26 yaşındaki Yunis Agayan'ın idam cezasının kaldırılması için bir acil eylem çağrısı yayınladı. Dünyanın her yerinden 2 buçuk milyona yakın üyesi olan Uluslararası Af Örgütü'nün acil eylem çağrısı, İran'da Azerbaycanlı Siyasi Tutukluları Savunma Birliğinin (ADAPP) çabaları sonucunda yayınlandı.


Yunis Agayan, diğer dört kişiyle birlikte Ehl-i Hakk (Alevi) inancının Ateşbeyli tarikatına mensup olup İran'ın Batı Azerbaycan eyaletinin Koşaçay (Miyandoab) eyaletinde 2004 yılının Eylül ayında devlet güvenlik güçleriyle Alevi köylüler arasında çıkan çatışmada tutuklanmışlardı. Mahkemede idam cezasına çarptırılan Azerbaycanlı Alevilerin üçünün cezası, temyiz mahkemesinin kararıyla Yezd Hapishanesinde 13 yıl hapis cezasına dönüştürülmüş, ancak Mehdi Kasımzade ve Yunis Agayan'ın idam cezaları kaldırılmamıştı. 27 yaşındaki Alevi mahpus Mehdi Kasımzade'nin idam cezası 28 Şubat 2009 sabahı infaz edildikten sonra insan hakları kuruluşları, halen Urmiye Hapishanesinde tutuklu bulunan Yunis Agayan'ın durumuyla ilgili ciddi endişe duyduklarını belirttiler.

Bunun dışında, Yezd Hapishanesinde tutuklu bulunan diğer üç Alevi mahpusun, hapishane yetkililerinin şiddetli kötü muamelelerine karşılık olarak 21 Nisan Salı gününden itibaren açlık grevine başladıkları bildirildi.


Uluslararası Af Örgütü Raporunun Türkçe Çevirisi:

KAMUSAL AI Index: MDE 13/038/2009 27 Nisan 2009

UA 113/09 İdam Edilme Tehlikesi
IRAN Yunes Aghayan, (E)

İran'ın Azerbaycanlı Ehl-i Hakk inançlı azınlığına mensup olan Yunis Aghayan, "Allah'a Karşı Düşmanlık Etmek" suçlamasıyla her an idam edilme riski altındadır.

Bu şahıs İran'ın kuzeybatısındaki Batı Azerbaycan eyaletinin Urmiye Hapishanesinde tutuklu bulunmaktadır. Diğer bir tutuklu olan Mehdi Kasımzade, aynı suçla yargılanmış ve 28 Şubat 2009 tarihinde idam edilmiştir, bu durum Yunes Aghayan'ın her an idam edilebileceğine dair endişeleri arttırmaktadır.

Yunes Aghayan, 2004 yılının Eylül ayında, Ehl-i Hakk inançlı köylüler ve güvenlik güçleri arasında çıkan iki çatışmadan sonra tutuklanmıştır. Bu topluluk, Üçtepe köyündeki çiftliklerinin girişindeki dini içerikli yazıları kaldırmayı reddetmişlerdir. Çatışmalar sırasında beş Ehl-i Hakk inançlı köylünün ve üç güvenlik görevlisinin öldürüldüğü belirtilmiştir.

Yunes Aghayan ve diğer dört tutuklu, Mahabad İnkılap Mahkemesinin 2. Şubesinde yargılanmışlardır. 2005 yılının Ocak ayında Yunes Aghayan ve Mehdi Kasımzade, çoğu zaman devlete karşı silah yöneltenlere karşı öne sürülen "Allah'a karşı düşmanlık" suçlamasıyla idam cezasına çarptırılmışlardır. Bu ceza aynı yılın Nisan ayında onaylanmış ve Mehdi Kasımzade 28 Şubat 2009'da idam edilmiştir. Diğer üç şahıs- Sehend Ali Muhammedi, Bahşali Muhammedi ve İbadullah Kasımzade'nin idam cezaları 2007 yılının Eylül ayında temyiz mahkemesinde kaldırılarak İran'ın merkezindeki Yezd eyaletine sürgün ile birlikte 13 yıl hapis cezasına çevirilmiştir.

ARKA PLAN BİLGİSİ

Ehl-i Hakk inancı, 14. yüzyılda ortaya çıkmıştır ve İran'ın batısı ile Irak'ta yaygındır.İnanların çoğu Kürt kökenli olmakla birlikte Azerbaycanlılar dahil diğer etnik gruplardan mensupları da bulunmaktadır.

İran Anayasası, ülkenin 70 milyonluk nüfusunun yarısını oluşturduğuna inanılan azınlıkların haklarını tanımıştır. 3. (14) Madde herkesin kanun önünde eşit olduğunu belirtmektedir. İran'ın da taraf ülkelerinden olduğu BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesinin 18. (1) maddesine göre ise "Herkes düşünce, vicdan ve din özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kendi tercihiyle bir dini kabul etme veya bir inanca sahip olma özgürlüğü ile, tek başına veya başkalarıyla birlikte toplu bir biçimde, aleni veya özel olarak, dinini veya inancını ibadet, uygulama, öğretim şeklinde açığa vurma özgürlüğünü de içerir.".

İran Anayasasının 13. maddesine göre üç dini azınlığın mensupları (Zerdüştler, Yahudiler ve Hristiyanlar) dini inançlarını yerine getirme hakkına sahiptirler. Ancak Bahailer, Ehl-i Hakklar ve Mandenistler (Sabiiler) gibi anayasal olarak tanınmamış dini azınlıklar ve İslam dinine başka bir dinden geçen şahıslar dini inançlarını serbestçe yerine getirememekte ve ayrımcılık görüp temel insan haklarının ihlal edilmesi riski altındadırlar.

ÖNERİLEN EYLEM: Lütfen İngilizce, Farsça, Arapça, Fransızca ya da kendi dilinizde bir mektup yazarak en kısa sürede gönderin. Mektubunuzda:
-Yetkilileri Yunes Aghayan'in idam cezasını kaldırmaya çağırın;
-Uluslararası Af Örgütü'nün devletlerin zanlıları yargılama sorumluluğuna saygı duyduğunu, ancak zalim, insanlık dışı ve onur kırıcı bir ceza olan idam'a tamamen karşı olduğunu belirtin,
-Yetkililere İran'ın, BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesinin taraflarından biri olarak, dini ve inançsal özgürlüğü saygı duymakla sorumlu olduğunu hatırlatın.

LÜTFEN MEKTUPLARINIZI AŞAĞIDAKİ ADRESLERE GÖNDERİN:
Bulunduğunuz ülkedeki İran diplomatik makamlarına ve bunlar dışında,
Head of the Judiciary (Hakimler Heyeti Başkanı)
Ayatollah Mahmoud Hashemi Shahroudi
c/o Director, Judiciary Public Relations and Information Office
Ardeshir Sadiq
Judiciary Public Relations and Information Office
No. 57, Pasteur St., corner of Khosh Zaban Avenue
Tehran, Iran
Email: info@dadiran.ir (konu bölümüne: FAO Ayatollah Shahroudi)
Hitap: Sayın Hakimler Heyeti başkanı - Your Excellency

Leader of the Islamic Republic (İslam Cumhuriyeti Dini Lideri)
Ayatollah Sayed ‘Ali Khamenei
The Office of the Supreme Leader
Islamic Republic Street – End of Shahid Keshvar Doust Street
Tehran, Islamic Republic of Iran
Email: info_leader@leader.ir
via website: http://www.leader.ir/langs/en/index.php?p=letter (English)
http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=letter (Persian)
Hitap: Sayın Dini Lider- Your Excellency

DİĞER İLGİLİLER:
President (Cumhurbaşkanı)
His Excellency Mahmoud Ahmadinejad
The Presidency
Palestine Avenue, Azerbaijan Intersection
Tehran, Islamic Republic of Iran
Fax: + 98 21 6 649 5880
Email: via website: http://www.president.ir/email/

Director, Human Rights Headquarters of Iran
Mohammad Javad Larijani
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh / Office of the Head of the Judiciary
Pasteur St, Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhuri
Tehran 1316814737, Iran
Fax: +98 21 3390 4986 (please keep trying)
Email: info@dadgostary-tehran.ir (In the subject line write: FAO Javad Larijani)
Hitap: Sayın Larijani- Dear Mr Larijani


MEKTUPLARINIZI HEMEN GÖNDERİN. 8 Haziran 2009 tarihinden sonraki gönderileriniz için Uluslararası Sekreterya veya bulunduğunuz ülkedeki Uluslararası Af Örgütü şubesi ile bağlantıya geçin.